طوطی و بازرگان ۱۰ - برون انداختن مرد تاجر طوطی را از قفص و پرّیدن طوطیِ مُرده

صفحه ی قبل                                                                                                                                            صفحه ی بعد

 بعد از آنش، از قفس بیرون فکند                              طوطیک پرّید تا شاخِ بلند                                   ۱۸۳۵

طوطیِ مُرده، چنان پرواز کرد                                    کآفتاب شرق، تُرکی‌تاز کرد

خواجه حیران گشت اندر کارِ مرغ                             بی‌خبر، ناگه بدید اسرارِ مرغ

روی بالا کرد و گفت: "ای عندلیب!                              از بیانِ حالِ خودمان، ده نصیب

او چه کرد آنجا که تو آموختی؟                                 ساختی مکری و ما را سوختی"

گفت طوطی: کو به فعلم پند داد                               که: "رها کن لطفِ آواز و وَداد                               ۱۸۴۰

زآن که آوازت تو را در بند کرد"                                  خویشتن، مُرده پَیِ این پند کرد

یعنی: ای مطرب شده با عام و خاص                         مُرده شو چون من، که تا یابی خلاص

دانه باشی، مرغکانت برچنند                                      غنچه باشی، کودکانت برکَنند

دانه پنهان کن، به کُلّی دام شو                                    غنچه پنهان کن، گیاهِ بام شو

هر که داد او، حُسنِ خود را در مَزاد                            صد قضایِ بَد، سوی او رُو نهاد                           ۱۸۴۵

چَشم ها و خشم ها و رَشک ها                                    بر سرش ریزد چو آب از مَشک ها

دشمنان، او را ز غیرت می‌دَرند                                    دوستان هم، روزگارش می‌بَرند

آن که غافل بود از کِشت و بهار                                   او چه داند قیمتِ این روزگار؟

در پناهِ لطفِ حق باید گریخت                                     کو هزاران لطف، بر ارواح ریخت

تا پناهی یابی، آن گه چون پناه؟                                 آب و آتش، مر تو را گردد سپاه                          ۱۸۵۰

نوح و موسی را نه دریا یار شد؟                                 نه بر اَعداشان به کین، قهّار شد؟

آتش، ابراهیم را نه قلعه بود؟                                      تا برآورد از دل نمرود دود؟

کوه، یحیی را نه سویِ خویش خواند؟                       قاصدانش را به زخمِ سنگ راند؟

گفت: ای یحیی! بیا در من گریز                                   تا پناهت باشم از شمشیرِ تیز

صفحه ی قبل                                                                                                                                            صفحه ی بعد

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

[۱۸۳۶] ترک تاز: تاخت و تاز.

.........

[۱۸۳۸] عندلیب: بلبل؛ مرغ خوش آواز.

.........

[۱۸۴۰] وداد: دوستی، محبت.

 پند دادن به عمل، قوی تر از نصیحت زبان است.

.........

[۱۸۴۲تا۱۸۴۸] در برابر زیبایی و عظمت پروردگار تو چیزی نداری که جلوه دهی و اگر فکر کنی زیبایی و عظمتی داری آن را نشان و جلوه نده.

[۱۸۴۵] مزاد: مزایده، به معرض فروش نهادن.

دشمن طاووس آمد فرّ او              ای بسی شه را بکشته فرّ او

[۱۸۴۷] روزگار بردن: درنگ کردن، وقت تلف کردن

او جوان‌تر می‌شود تو پیرتر                                     زود باش و روزگار خود مبر

........

[۱۸۴۹تا۱۸۵۴] "از جلوه دادن حسن خود در پناه لطف حق باید گریخت" زیرا او بر روح ما لطف می بارد و چنان پناهی به ما می دهد که در آن همه چیز موافق مصلحت، به خدمت ما در می آید.

صفحه ی قبل                                                                                                                                            صفحه ی بعد

طوطی و بازرگان ۹ - رجوع به حکایت خواجه‌ی تاجر

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

بس دراز است این، حدیث خواجه گو                       تا چه شد احوالِ آن مردِ نکو؟

خواجه اندر آتش و درد و حَنین                                صد پراکنده همی‌گفت این چنین                     ۱۸۲۵

گه تناقض، گاه ناز و، گه نیاز                                      گاه سودایِ حقیقت، گه مَجاز

مردِ غرقه گشته جانی می‌کَند                                    دست را در هر گیاهی می‌زند                    

تا کدامش دست گیرد در خطر                                   دست و پایی می‌زند از بیمِ سَر

دوست دارد یار، این آشفتگی                                    کوششِ بیهوده به از خُفتگی

آن که او شاه است، او بی‌کار نیست                         ناله، از وی طُرفه، کو بیمار نیست [۱۸۳۰]           ۱۸۳۰

بهرِ این فرمود رحمان، ای پسر:                                "کُلَّ یَومٍ هُوَ فی شَان" ای پسر! [۱۸۳۱]

اندرین رَه، می‌تراش و می‌خراش                            تا دَمِ آخِر، دمی فارغ مباش [۱۸۳۲]

تا دمِ آخِر، دمی آخر بُوَد                                           که عنایت با تو صاحب‌سِر بُوَد

هر چه می‌کوشند، اگر مرد و زن است                     گوش و چشم شاهِ جان، بر روزن است

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

[۱۸۳۰] طرفه: شگفتی آور.

.........

[۱۸۳۱] کُلَّ یَوْمٍ هُوَ فِی شَأْنٍ: ...ﺍﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ .        الرحمن/۲۹

..........

[۱۸۳۲]   نظامی در مخزن الاسرار گوید:

«غافل منشین ورقی می‌خراش                            ور نتوانی قلمی می‌تراش» 

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

طوطی و بازرگان ۸ - ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻗﻮﻝ ﺣﮑﯿﻢ: به هر چه اﺯ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﯽ، ﭼﻪ ﮐﻔﺮ ﺁﻥ ﺣﺮﻑ ﻭ ﭼﻪ ﺍﯾﻤﺎﻥ / به هر چه ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﻭﺭ ﺍﻓﺘﯽ، ﭼﻪ ﺯﺷﺖ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﻭ ﭼﻪ ﺯﯾﺒﺎ [*]

صفحه ی قبل                                                                                                                            صفحه ی بعد ﺩﺭ ﻣﻌﻨﯽ ﻗﻮﻟﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﻟﺴّﻼﻡ: ﺍِﻥَّ ﺳَﻌﺪﺍً ﻟَﻐَﯿﻮﺭٌ ﻭَ ﺍَﻧﺎ ﺍَﻏﯿَﺮُ ﻣِﻦ ﺳَﻌﺪٍ ﻭ ﺍﻟﻠﻪُ ﺍَﻏﯿَﺮُ ﻣِﻨّﯽ ﻭ ﻣِﻦ ﻏَﯿﺮﺗِﻪ ﺣَﺮَّﻡَ ﺍﻟﻔَﻮﺍﺣِﺶَ ﻣﺎ ﻇَﻬَﺮ ﻣﻨﻬﺎ ﻭ ﻣﺎ ﺑﻄَﻦ [**]

ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺎﻟَﻢ ﺯآﻥ ﻏﯿﻮﺭ ﺁﻣﺪ، ﮐﻪ ﺣﻖ                  ﺑُﺮﺩ ﺩﺭ ﻏﯿﺮﺕ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻋﺎﻟَﻢ ﺳَﺒَﻖ

ﺍﻭ ﭼﻮ ﺟﺎن است ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﭼﻮﻥ ﮐﺎﻟﺒَﺪ             ﮐﺎﻟﺒﺪ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﭘﺬﯾﺮﺩ ﻧﯿﮏ ﻭ ﺑَﺪ

ﻫﺮ ﮐﻪ ﻣﺤﺮﺍﺏِ ﻧﻤﺎﺯﺵ ﮔﺸﺖ ﻋَﯿﻦ                   ﺳﻮﯼِ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺭﻓﺘﻨﺶ ﻣﯽﺩﺍﻥ ﺗﻮ ﺷَﯿﻦ [۱۷۷۵]                   ۱۷۷۵

ﻫﺮ ﮐﻪ ﺷﺪ ﻣَﺮ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﺍﻭ ﺟﺎﻣﻪﺩﺍﺭ                    ﻫﺴﺖ ﺧُﺴﺮﺍﻥ، ﺑﻬﺮِ ﺷﺎﻫﺶ ﺍِﺗِّﺠﺎﺭ [۱۷۷۶]

ﻫﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺷﻮﺩ ﺍﻭ هم نشین                 ﺑﺮ ﺩﺭﺵ ﺷِﺴﺘﻦ، ﺑُﻮَﺩ ﺣﯿﻒ ﻭ ﻏَﺒﯿﻦ [۱۷۷۷]

ﺩست بوﺳﺶ ﭼﻮﻥ ﺭﺳﯿﺪ ﺍﺯ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ               ﮔﺮ ﮔُﺰﯾﻨﺪ ﺑﻮﺱِ ﭘﺎ، ﺑﺎﺷﺪ ﮔﻨﺎﻩ

ﮔﺮﭼﻪ ﺳﺮ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻧﻬﺎﺩﻥ ﺧﺪمت است                 ﭘﯿﺶ ﺁﻥ ﺧﺪﻣﺖ، ﺧﻄﺎ ﻭ ﺯلّت است

ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﻏﯿﺮﺕ ﺑُﻮَﺩ ﺑﺮ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺍﻭ                          ﺑُﻮ ﮔﺰﯾﻨﺪ، ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺩﯾﺪ ﺭﻭ [۱۷۸۰]                            ۱۷۸۰

ﻏﯿﺮﺕِ ﺣﻖ، ﺑﺮ ﻣَﺜﻞ، ﮔﻨﺪﻡ ﺑُﻮَﺩ                          ﮐﺎﻩِ ﺧِﺮﻣﻦ، ﻏﯿﺮﺕِ ﻣﺮﺩﻡ ﺑُﻮَﺩ

ﺍﺻﻞ ﻏﯿﺮت ها ﺑﺪﺍﻧﯿﺪ ﺍﺯ ﺍِﻟﻪ                             ﺁﻥِ ﺧﻠﻘﺎﻥ ﻓﺮﻉِ ﺣﻖ، ﺑﯽﺍﺷﺘﺒﺎﻩ

ﺷﺮﺡ ﺍﯾﻦ ﺑﮕﺬﺍﺭﻡ ﻭ ﮔﯿﺮﻡ ﮔِﻠﻪ                           ﺍﺯ ﺟﻔﺎﯼِ ﺁﻥ ﻧﮕﺎﺭِ ﺩَﻩ ﺩِﻟﻪ [۱۷۸۳]

ﻧﺎﻟﻢ، ﺍﯾﺮﺍ ﻧﺎﻟﻪﻫﺎ ﺧﻮﺵ ﺁﯾﺪﺵ                          ﺍﺯ ﺩﻭ ﻋﺎﻟَﻢ ﻧﺎﻟﻪ ﻭ ﻏﻢ ﺑﺎﯾﺪﺵ [۱۷۸۴]

ﭼﻮﻥ ﻧﻨﺎﻟﻢ ﺗﻠﺦ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺎﻥِ ﺍﻭ؟                           ﭼﻮﻥ ﻧﯿَﻢ ﺩﺭ ﺣﻠﻘﻪﯼ ﻣﺴﺘﺎﻥِ ﺍﻭ [۱۷۸۵]                            ۱۷۸۵

ﭼﻮﻥ ﻧﺒﺎﺷﻢ ﻫﻤﭽﻮ ﺷﺐ ﺑﯽ ﺭﻭﺯِ ﺍﻭ؟                ﺑﯽ ﻭﺻﺎﻝِ ﺭﻭﯼِ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺮﻭﺯِ ﺍﻭ

ﻧﺎﺧﻮﺵِ ﺍﻭ، ﺧﻮﺵ ﺑُﻮَﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻥ ﻣﻦ                  ﺟﺎﻥ ﻓﺪﺍﯼِ ﯾﺎﺭِ ﺩﻝﺭﻧﺠﺎﻥِ ﻣﻦ

ﻋﺎﺷﻘﻢ ﺑﺮ ﺭﻧﺞِ ﺧﻮﯾﺶ ﻭ ﺩﺭﺩِ ﺧﻮﯾﺶ               ﺑﻬﺮ ﺧﺸﻨﻮﺩﯼِّ ﺷﺎﻩِ ﻓﺮﺩِ ﺧﻮﯾﺶ

ﺧﺎﮎ ﻏﻢ ﺭﺍ ﺳُﺮﻣﻪ ﺳﺎﺯﻡ ﺑﻬﺮ ﭼﺸﻢ                    ﺗﺎ ﺯ ﮔﻮﻫﺮ ﭘﺮ ﺷﻮﺩ ﺩﻭ ﺑﺤﺮِ ﭼﺸﻢ

ﺍﺷﮏ، کآﻥ ﺍﺯ ﺑﻬﺮِ ﺍﻭ ﺑﺎﺭﻧﺪ ﺧﻠﻖ                          ﮔﻮﻫﺮ اﺳﺖ ﻭ ﺍﺷﮏ ﭘﻨﺪﺍﺭﻧﺪ ﺧﻠﻖ                                    ۱۷۹۰

ﻣﻦ ﺯ ﺟﺎﻥِ ﺟﺎﻥ، ﺷﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻢ؟                      ﻣﻦ ﻧِﯿَﻢ ﺷﺎﮐﯽ، ﺭﻭﺍﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻢ [۱۷۹۱]

ﺩﻝ ﻫﻤﯽﮔﻮﯾﺪ: ﮐﺰﻭ ﺭﻧﺠﯿﺪﻩﺍﻡ                            ﻭﺯ ﻧﻔﺎﻕِ ﺳُﺴﺖ ﻣﯽﺧﻨﺪﯾﺪﻩﺍﻡ [۱۷۹۲]

ﺭﺍﺳﺘﯽ ﮐﻦ، ﺍﯼ ﺗﻮ ﻓﺨﺮِ ﺭﺍﺳﺘﺎﻥ!                         ﺍﯼ ﺗﻮ ﺻﺪﺭ ﻭ ﻣﻦ ﺩَﺭﺕ ﺭﺍ ﺁﺳﺘﺎﻥ

ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻭ ﺻﺪﺭ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﺠﺎﺳﺖ؟                     ﻣﺎ ﻭ ﻣﻦ ﮐﻮ ﺁﻥ ﻃﺮﻑ کآﻥ ﯾﺎﺭِ ﻣﺎﺳﺖ؟

ﺍﯼ ﺭﻫﯿﺪﻩ ﺟﺎﻥِ ﺗﻮ ﺍﺯ ﻣﺎ ﻭ ﻣﻦ                             ﺍﯼ ﻟﻄﯿﻔﻪﯼ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﺪﺭ ﻣﺮﺩ ﻭ ﺯﻥ                                    ۱۷۹۵

ﻣﺮﺩ ﻭ ﺯﻥ ﭼﻮﻥ ﯾﮏ ﺷﻮﺩ، ﺁﻥ ﯾﮏ ﺗﻮیی              ﭼﻮﻥ ﮐﻪ یک ها ﻣﺤﻮ ﺷﺪ، ﺁنک ﺗﻮیی

ﺍﯾﻦ ﻣﻦ ﻭ ﻣﺎ، ﺑﻬﺮِ ﺁﻥ ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﯽ                           ﺗﺎ ﺗﻮ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻧَﺮﺩِ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺎﺧﺘﯽ

ﺗﺎ ﻣﻦ ﻭ ﺗﻮﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﯾﮏ ﺟﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ                       ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻣﺴﺘﻐﺮﻕِ ﺟﺎﻧﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ

ﺍﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﻫﺴﺖ، ﻭ ﺑﯿﺎ ﺍﯼ ﺍﻣﺮِ ﮐُﻦ                         ﺍﯼ ﻣُﻨﺰَّﻩ ﺍﺯ ﺑﯿﺎ ﻭ ﺍﺯ ﺳُﺨُﻦ

ﺟﺴﻢ، ﺟﺴﻤﺎﻧﻪ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﯾﺪﻧﺖ؟                            ﺩﺭ ﺧﯿﺎﻝ ﺁﺭﺩ، ﻏﻢ ﻭ ﺧﻨﺪﯾﺪﻧﺖ؟                                    ۱۸۰۰

ﺩﻝ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺑﺴﺘﻪﯼ ﻏﻢ ﻭ ﺧﻨﺪﯾﺪن است                ﺗﻮ ﻣﮕﻮ ﮐﻮ ﻻﯾﻖ ﺁﻥ ﺩﯾﺪن است

ﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺑﺴﺘﻪﯼ ﻏﻢ ﻭ ﺧﻨﺪﻩ ﺑُﻮَﺩ                        ﺍﻭ ﺑﺪﯾﻦ ﺩﻭ ﻋﺎﺭﯾﺖ ﺯﻧﺪﻩ ﺑُﻮَﺩ

ﺑﺎﻍ ﺳﺒﺰِ ﻋﺸﻖ، ﮐﻮ ﺑﯽﻣﻨﺘﻬﺎﺳﺖ                          ﺟﺰ ﻏﻢ ﻭ ﺷﺎﺩﯼ ﺩﺭ اﻭ ﺑﺲ ﻣﯿﻮﻩﻫﺎﺳﺖ

ﻋﺎﺷﻘﯽ ﺯﯾﻦ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺣﺎﻟﺖ، ﺑﺮﺗﺮ اﺳﺖ                  ﺑﯽ ﺑﻬﺎﺭ ﻭ ﺑﯽ ﺧﺰﺍﻥ، ﺳﺒﺰ ﻭ ﺗﺮ اﺳﺖ

ﺩِﻩ ﺯﮐﺎﺕِ ﺭﻭﯼ ﺧﻮﺏ، ﺍﯼ ﺧﻮﺏﺭﻭ                        ﺷﺮﺡِ ﺟﺎﻥِ ﺷﺮﺣﻪ ﺷﺮﺣﻪ، ﺑﺎﺯﮔﻮ                                   ۱۸۰۵

ﮐﺰ ﮐَﺮَﺷﻢِ ﻏﻤﺰﻩﺍﯼ، ﻏﻤّﺎﺯﻩﺍﯼ                                 ﺑﺮ ﺩﻟﻢ ﺑﻨﻬﺎﺩ ﺩﺍﻏﯽ ﺗﺎﺯﻩﺍﯼ [۱۸۰۶]

ﻣﻦ ﺣﻼﻟﺶ ﮐﺮﺩﻡ ﺍﺭ ﺧﻮﻧﻢ ﺑﺮﯾﺨﺖ                      ﻣﻦ ﻫﻤﯽﮔﻔﺘﻢ: "ﺣﻼﻝ"، ﺍﻭ ﻣﯽﮔﺮﯾﺨﺖ

ﭼﻮﻥ ﮔﺮﯾﺰﺍﻧﯽ ﺯ ﻧﺎﻟﻪﯼ ﺧﺎﮐﯿﺎﻥ؟                          ﻏﻢ ﭼﻪ ﺭﯾﺰﯼ ﺑﺮ ﺩﻝ ﻏﻤﻨﺎﮐﯿﺎﻥ؟

ﺍﯼ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺻﺒﺤﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣَﺸﺮِﻕ ﺑﺘﺎﻓﺖ                  ﻫﻤﭽﻮ ﭼﺸﻤﻪﯼ ﻣُﺸﺮِﻗﺖ ﺩﺭ ﺟﻮﺵ ﯾﺎﻓﺖ [۱۸۰۹]

ﭼﻮﻥ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺩﺍﺩﯼ ﺍﯾﻦ ﺷﯿﺪﺍﺕ ﺭﺍ؟                         ﺍﯼ ﺑﻬﺎ ﻧَﻪ ﺷِﮑَّﺮِ ﻟﺒﻬﺎﺕ ﺭﺍ [۱۸۱۰]                                    ۱۸۱۰

ﺍﯼ ﺟﻬﺎﻥِ ﮐﻬﻨﻪ ﺭﺍ، ﺗﻮ ﺟﺎﻥِ ﻧﻮ                                ﺍﺯ ﺗﻦِ ﺑﯽ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺩﻝ، ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺷﻨﻮ

ﺷﺮﺡِ ﮔُﻞ ﺑﮕﺬﺍﺭ، ﺍﺯ ﺑﻬﺮِ ﺧﺪﺍ                                   ﺷﺮﺡِ ﺑﻠﺒﻞ ﮔﻮ ﮐﻪ ﺷﺪ ﺍﺯ ﮔُﻞ ﺟﺪﺍ

ﺍﺯ ﻏﻢ ﻭ ﺷﺎﺩﯼ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺟﻮﺵِ ﻣﺎ                             ﺑﺎ ﺧﯿﺎﻝ ﻭ ﻭَﻫﻢ ﻧَﺒﻮَﺩ ﻫﻮﺵِ ﻣﺎ

ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺑُﻮَﺩ کآﻥ ﻧﺎﺩﺭ اﺳﺖ                            ﺗﻮ ﻣﺸﻮ ﻣﻨﮑﺮ، ﮐﻪ ﺣﻖ ﺑﺲ ﻗﺎﺩﺭ اﺳﺖ

ﺗﻮ ﻗﯿﺎﺱ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖِ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﮑﻦ                              ﻣﻨﺰﻝ ﺍﻧﺪﺭ ﺟﻮﺭ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻣﮑﻦ                              ۱۸۱۵

ﺟﻮﺭ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﻥ، ﺭﻧﺞ ﻭ ﺷﺎﺩﯼ ﺣﺎﺩث است            ﺣﺎﺩﺛﺎﻥ ﻣﯿﺮﻧﺪ ﻭ ﺣَﻘﺸﺎﻥ ﻭﺍﺭث است

ﺻﺒﺢ ﺷﺪ، ﺍﯼ ﺻﺒﺢ ﺭﺍ ﺻﺒﺢ ﻭ ﭘﻨﺎﻩ!                     ﻋﺬﺭ ﻣﺨﺪﻭﻣﯽ ﺣُﺴﺎﻡﺍﻟﺪّﯾﻦ ﺑﺨﻮﺍﻩ

ﻋﺬﺭﺧﻮﺍﻩِ ﻋﻘﻞِ ﮐﻞّ ﻭ ﺟﺎﻥ، ﺗﻮیی                         ﺟﺎﻥِ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺗﺎﺑﺶِ ﻣﺮﺟﺎﻥ، ﺗﻮیی

ﺗﺎﻓﺖ ﻧﻮﺭِ ﺻﺒﺢ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻧﻮﺭِ                                  ﺗﻮ ﺩﺭ ﺻﺒﻮﺣﯽ ﺑﺎ ﻣﯽِ ﻣﻨﺼﻮﺭِ ﺗﻮ

ﺩﺍﺩﻩﯼ ﺗﻮ، ﭼﻮﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺮﺍ                            ﺑﺎﺩﻩ که ﺑﻮَﺩ ﮐﻮ ﻃﺮﺏ ﺁﺭﺩ ﻣﺮﺍ؟                                   ۱۸۲۰

ﺑﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺟﻮﺷﺶ، ﮔﺪﺍﯼ ﺟﻮﺵِ ﻣﺎﺳﺖ                   ﭼﺮﺥ ﺩﺭ ﮔﺮﺩﺵ، ﮔﺪﺍﯼِ ﻫﻮﺵ ﻣﺎﺳﺖ

ﺑﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺎ ﻣﺴﺖ ﺷﺪ، ﻧﻪ ﻣﺎ ﺍﺯ اﻭ                            ﻗﺎﻟﺐ ﺍﺯ ﻣﺎ ﻫﺴﺖ ﺷﺪ، ﻧﻪ ﻣﺎ ﺍﺯ اﻭ

ﻣﺎ ﭼﻮ ﺯﻧﺒﻮﺭﯾﻢ ﻭ ﻗﺎلب ها، ﭼﻮ ﻣﻮﻡ                      ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﮐﺮﺩﻩ ﻗﺎﻟﺐ ﺭﺍ، ﭼﻮ ﻣﻮﻡ

صفحه ی قبل                                                                                                                            صفحه ی بعد 

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

[*] ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻗﺼﯿﺪﻩ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺣﮑﯿﻢ ﺳﻨﺎﯾﯽ ‏« ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻫﻞ ﺗﻮﺣﯿﺪ ‏» :

ﻣﮑﻦ ﺩﺭ ﺟﺴﻢ ﻭ ﺟﺎﻥ ﻣﻨﺰﻝ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﻧﺴﺖ ﻭ ﺁﻥ ﻭﺍﻻ        ﻗﺪﻡ ﺯﯾﻦ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﻧﻪ، ﻧﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎﺵ ﻭ ﻧﻪ ﺍﯾﻨﺠﺎ

به هرچه ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺩﻭﺭ ﺍﻓﺘﯽ ﭼﻪ ﮐﻔﺮ ﺁﻥ ﺣﺮﻑ ﻭ ﭼﻪ ﺍﯾﻤﺎﻥ   به هرچهﺍﺯ ﺩﻭﺳﺖ ﻭﺍﻣﺎﻧﯽ ﭼﻪ ﺯﺷﺖ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﻭ ﭼﻪ ﺯﯾﺒﺎ ...

.......

[**] همانا سعد [بن عِبادِه]، غیور است و من از او غیورترم؛ و خدا از من غیورتر است. و از غیرت او آن که "هرگونه رفتار زشت را چه عیان و چه نهان باشد حرام کرده است."

........

[۱۷۷۵] عین: مشهود؛ اینجا مقام عین الیقین.                    

ﺷﯿﻦ : ﻋﯿﺐ، زشتی، ناپسندی.

ﺑﺮ ﺗﻮ ﮔﺮ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪﯼ ﺯﻭ ﻋﯿﺐ ﻭ ﺷﯿﻦ                ﺯﻭ ﺭﻣﯿﺪﯼ ﺟﺎﻧﺖ ﺑُﻌْﺪَ ﺍﻟﻤﺸﺮﻗﯿﻦ

..........

[۱۷۷۶] ﺍﺗّﺠﺎﺭ : ﺗﺠﺎﺭﺕ ﮐﺮﺩﻥ

..........

[۱۷۷۷] ﻏﺒﯿﻦ : ﮔﻮﻝ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ، ﻏﺒﻦ، ﺯﯾﺎﻥ.

ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺩﺭ ﻏﯿﺐ ﺍﻧﻮﺍع است ﺍﯾﻦ                ﺩﺭ ﺯﯾﺎﻥ ﻭ ﺳﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺭِﺑﺢ ﻭ ﻏﺒﯿﻦ

..........

[۱۷۸۰] « ﺑﻮ ‏» ﺩﺭ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﺍﺛﺮ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺍﻩ ﺭﺍﯾﺤﻪ ﯾﺎ ﭼﯿﺰ ﺩﯾﮕﺮ . ﺑﻮ ﮔﺰﯾﺪﻥ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺑﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﭘﯽ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺍﺛﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻪ ﺭﻭﺵ ﺣﮑﻤﺎ ﻭ ﻣﺘﮑﻠﻤﯿﻦ ﻭ ﺑﺪﺍﯾﺖ ﮐﺎﺭ ﺻﻮﻓﯽ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﺁﻫﻮ ﻣﯽﺁﻭﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺩﺭ ﭘﯽ ﺁﺛﺎﺭ ﮔﺎﻡ ﺁﻫﻮ ﻣﯽﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﻮﯼ ﺍﻭ ﻣﯽﺭﺳﻨﺪ ‏( ﻭ ﺳﭙﺲ ﺭﻭﯼ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﯽﺑﯿﻨﻨﺪ ‏) .

..........

[۱۷۸۳]  نگار دَه دِله: معشوقی که عاشقان بسیار دارد و به همه دل می ورزد.

..........

[۱۷۸۴] خوش همی آید مرا آوازِ او          وان خدایا گفتن و آوازِ او              مولانا

مرغ خوش خوان را بشارت باد کاندر راه عشق     دوست را با ناله ی شب های بیداران خوش است                حافظ

ایرا: از این رو

...........

[۱۷۸۵] دستان: قصه.

........

[۱۷۹۱] ﺍﯾﻦ ﺑﯿﺖ ﺷﺎﻫﺪ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﯼ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﯽ ﺑﯿﺖ ﺁﻏﺎﺯﯾﻦ ﻣﺜﻨﻮﯼ ﮐﻪ :

ﺑﺸﻨﻮ ﺍﯾﻦ ﻧﯽ ﭼﻮﻥ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ                        ﺍﺯ ﺟﺪﺍﯾﯽﻫﺎ ﺣﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ

..........

[۱۷۹۲] ﻧﻔﺎﻕ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﻃﻦ ﻧﻪ ... ﯾﺎﺩﺁﻭﺭ ﺑﯿﺖ ﺩﯾﻮﺍﻥ ﺍﺳﺖ :

ﭼﻮﻥ ﺑﻬﺎﺭﻡ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺭ ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﯾﺰﯼ ﺧﺪﯾﻮ                  ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻧﻢ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻨﺪﻩ ﻭﺯ ﺑﺮﻭﻥ ﺯﺍﺭﯾﺪﻩﺍﻡ

..........

[۱۸۰۶] کرشم: حرکات دل انگیز چشم و ابرو که معشوقان و زیبارویان به کار می برند.

غمزه: اشاره ی چشم و مژگان؛     غمازه: پر غمزه.

..........

[۱۸۰۹] ﭼﺸﻤﻪ ﻣﺸﺮﻕ : ﻣﺠﺎﺯﺍً ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺍﺳﺖ .

.........

[۱۸۱۰] ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺩﺍﺩﯼ : ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺁﻭﺭﺩﯼ ..

صفحه ی قبل                                                                                                                            صفحه ی بعد 

حکایات مثنوی

مولانا به جزئیات یک حکایت و مطابقه ی آن با کتاب هایی که در آن ها حکایتی را خوانده توجه ندارد و حکایت برای او وسیله ای است که فرصت می دهد تا مولانا حرف های خودش را بزند، به همین دلیل هر حکایتی [اگر مولانا هم بگویند که از کتابی دیگر اقتباس کرده] باز در مثنوی ساخت تازه ای می گیرد و در واقع هیچ یک از حکایت های مثنوی ، تکرار حکایتی از کتاب های پیش از مثنوی به شمار نمی آید.

کتاب "مقدمه، تصحیح، تعلیقات، فهرست ها" از دکتر محمد استعلامی
دفتر اول
قسمتی از شرح بیت ۳۵
صفحه ی ۲۸۶

طوطی و بازرگان ۷ - ﺷﻨﯿﺪﻥ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﻭ ﻣُﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﺩﺭ ﻗﻔﺺ ﻭ ﻧﻮﺣﻪﯼ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﺑﺮ ﻭﯼ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

ﭼﻮﻥ ﺷﻨﯿﺪ ﺁﻥ ﻣﺮﻍ، کآﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﭼﻪ ﮐﺮﺩ                           ﭘﺲ ﺑﻠﺮﺯﯾﺪ، ﺍﻭﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﮔﺸﺖ ﺳﺮﺩ

ﺧﻮﺍﺟﻪ ﭼﻮﻥ ﺩﯾﺪﺵ ﻓﺘﺎﺩﻩ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ                                   ﺑﺮﺟَﻬﯿﺪ ﻭ ﺯﺩ ﮐُﻠَﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺯﻣﯿﻦ

ﭼﻮﻥ ﺑﺪﯾﻦ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺑﺪﯾﻦ ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪﯾﺪ                                  ﺧﻮﺍﺟﻪ ﺑﺮﺟَﺴﺖ ﻭ ﮔﺮﯾﺒﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﯾﺪ

ﮔﻔﺖ: ﺍﯼ ﻃﻮﻃﯽِّ ﺧﻮﺏِ ﺧﻮﺵﺣَﻨﯿﻦ                                  ﺍﯾﻦ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﺕ؟ ﺍﯾﻦ ﭼﺮﺍ ﮔﺸﺘﯽ ﭼُﻨﯿﻦ؟

ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﻣﺮﻍ ﺧﻮﺵﺁﻭﺍﺯِ ﻣﻦ                                              ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﻫﻤﺪﻡ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﺯِ ﻣﻦ                           ۱۷۰۵

ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﻣﺮﻍ ﺧﻮﺵﺍَﻟﺤﺎﻥِ ﻣﻦ                                           ﺭﺍﺡِ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺭﻭﺿﻪ ﻭ ﺭﯾﺤﺎﻥ ﻣﻦ [۱۷۰۶]

ﮔﺮ ﺳﻠﯿﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺮﻏﯽ ﺑُﺪﯼ                                          ﮐﯽ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺁﻥ ﻣﺮﻏﺎﻥ ﺷﺪﯼ؟

ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﻣﺮﻍ، ﮐﺎﺭﺯﺍﻥ ﯾﺎﻓﺘﻢ                                               ﺯﻭﺩ ﺭُﻭﯼ ﺍﺯ ﺭﻭﯼِ ﺍﻭ ﺑﺮﺗﺎﻓﺘﻢ

ﺍﯼ ﺯﺑﺎن! ﺗﻮ ﺑَﺲ ﺯﯾﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻭَﺭا                                             ﭼﻮﻥ ﺗﻮیی ﮔﻮﯾﺎ، ﭼﻪ ﮔﻮﯾﻢ ﻣﻦ ﺗُﺮﺍ؟ [۱۷۰۹]

ﺍﯼ ﺯﺑﺎﻥ! ﻫﻢ ﺁﺗﺶ ﻭ ﻫﻢ ﺧِﺮﻣﻨﯽ                                         ﭼﻨﺪ ﺍﯾﻦ ﺁﺗﺶ ﺩﺭﯾﻦ ﺧِﺮﻣﻦ ﺯﻧﯽ؟                 ۱۷۱۰

ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻥ، ﺟﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﻣﯽﮐﻨﺪ                                       ﮔﺮﭼﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﮔﻮﯾﯿَﺶ، ﺁﻥ ﻣﯽﮐﻨﺪ

ﺍﯼ ﺯﺑﺎﻥ! ﻫﻢ ﮔﻨﺞِ ﺑﯽﭘﺎﯾﺎﻥ ﺗﻮیی                                        ﺍﯼ ﺯﺑﺎﻥ! ﻫﻢ ﺭﻧﺞِ ﺑﯽﺩﺭﻣﺎﻥ ﺗﻮیی

ﻫﻢ ﺻﻔﯿﺮ ﻭ ﺧُﺪﻋﻪﯼ ﻣﺮﻏﺎﻥ ﺗﻮیی                                     ﻫﻢ ﺍﻧﯿﺲِ ﻭﺣﺸﺖ ﻫﺠﺮﺍﻥ ﺗﻮیی

ﭼﻨﺪ ﺍﻣﺎﻧﻢ ﻣﯽﺩﻫﯽ ﺍﯼ ﺑﯽ ﺍﻣﺎﻥ؟!                                      ﺍﯼ ﺗﻮ ﺯِﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﮐﯿﻦِ ﻣﻦ ﮐﻤﺎﻥ

ﻧَﮏ، ﺑﭙﺮّﺍﻧﯿﺪﻩﺍﯼ ﻣُﺮﻍِ ﻣﺮﺍ                                                    ﺩﺭ ﭼَﺮﺍﮔﺎﻩِ ﺳﺘﻢ ﮐﻢ ﮐُﻦ ﭼَﺮﺍ                           ۱۷۱۵

ﯾﺎ ﺟﻮﺍﺏِ ﻣﻦ ﺑﮕﻮ، ﯾﺎ ﺩﺍﺩ ﺩِﻩ                                                ﯾﺎ ﻣﺮﺍ ﺯ ﺍﺳﺒﺎﺏِ ﺷﺎﺩﯼ ﯾﺎﺩ ﺩِﻩ

ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﻧﻮﺭِ ﻇﻠﻤﺖﺳﻮﺯِ ﻣﻦ                                              ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﺻﺒﺢِ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺮﻭﺯِ ﻣﻦ

ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﻣﺮﻍِ ﺧﻮﺵﭘﺮﻭﺍﺯِ ﻣﻦ                                           ﺯ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﭘﺮّﯾﺪﻩ ﺗﺎ ﺁﻏﺎﺯِ ﻣﻦ

ﻋﺎﺷِﻖِ ﺭنج است ﻧﺎﺩﺍﻥ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ                                             ﺧﯿﺰ، "ﻻ ﺍُﻗﺴِﻢ" ﺑﺨﻮﺍﻥ ﺗﺎ "ﻓﯽ ﮐَﺒَﺪ" [۱۷۱۹]

ﺍﺯ ﮐَﺒَﺪ ﻓﺎﺭﻍ ﺑُﺪﻡ ﺑﺎ ﺭﻭﯼِ ﺗﻮ                                                 ﻭﺯ ﺯَﺑَﺪ ﺻﺎﻓﯽ ﺑُﺪﻡ ﺩﺭ ﺟﻮﯼِ ﺗﻮ [۱۷۲۰]             ۱۷۲۰

ﺍﯾﻦ ﺩﺭﯾﻐﺎﻫﺎ ﺧﯿﺎﻝِ ﺩﯾﺪن است                                            ﻭﺯ ﻭﺟﻮﺩِ ﻧﻘﺪِ ﺧﻮﺩ ﺑُﺒﺮﯾﺪن است

ﻏﯿﺮﺕِ ﺣﻖ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺣﻖ ﭼﺎﺭﻩ ﻧﯿﺴﺖ                                   ﮐﻮ ﺩﻟﯽ ﮐﺰ ﻋﺸﻖ ﺣﻖ، ﺻﺪ ﭘﺎﺭﻩ ﻧﯿﺴﺖ؟

ﻏﯿﺮﺕِ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﻭ ﻏﯿﺮ ﻫﻤﻪ ﺍﺳﺖ                                    ﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﺯ ﺑﯿﺎﻥ ﻭ ﺩَﻣﺪﻣﻪ ﺍﺳﺖ [۱۷۲۳]

ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ ﺍﺷﮏِ ﻣﻦ ﺩﺭﯾﺎ ﺑُﺪﯼ                                                 ﺗﺎ ﻧﺜﺎﺭ ﺩﻟﺒﺮ ﺯﯾﺒﺎ ﺑُﺪﯼ

ﻃﻮﻃﯽِ ﻣﻦ، ﻣﺮﻍِ ﺯﯾﺮکسارِ ﻣﻦ                                              ﺗﺮﺟﻤﺎﻥِ ﻓﮑﺮﺕ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺭِ ﻣﻦ                        ۱۷۲۵

ﻫﺮﭼﻪ ﺭﻭﺯﯼ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻧﺎﺩﺍﺩ ﺁﯾﺪﻡ                                                ﺍﻭ ﺯ ﺍﻭّﻝ ﮔﻔﺘﻪ، ﺗﺎ ﯾﺎﺩ ﺁﯾﺪﻡ

ﻃﻮﻃﯿﯽ ﮐﺂﯾﺪ ﺯ ﻭﺣﯽ ﺁﻭﺍﺯِ ﺍﻭ                                                ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯِ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻭ

ﺍﻧﺪﺭﻭﻥِ ﺗُﺴﺖ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﻧﻬﺎﻥ                                               ﻋﮑﺲِ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﯾﺪﻩ ﺗﻮ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﻭ ﺁﻥ [۱۷۲۸]

ﻣﯽﺑَﺮَﺩ ﺷﺎﺩﯾﺖ ﺭﺍ، ﺗﻮ ﺷﺎﺩ ﺍﺯ اﻭ                                              ﻣﯽﭘﺬﯾﺮﯼ ﻇﻠﻢ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ ﺩﺍﺩ ﺍﺯ اﻭ

ﺍﯼ ﮐﻪ ﺟﺎﻥ ﺭﺍ ﺑَﻬﺮِ ﺗﻦ ﻣﯽﺳﻮﺧﺘﯽ                                           ﺳﻮﺧﺘﯽ ﺟﺎﻥ ﺭﺍ ﻭ ﺗﻦ ﺍﻓﺮﻭﺧﺘﯽ                ۱۷۳۰

ﺳﻮﺧﺘﻢ ﻣﻦ، ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺴﯽ؟                                       ﺗﺎ ﺯﻣﻦ ﺁﺗﺶ ﺯﻧﺪ ﺍﻧﺪﺭ ﺧَﺴﯽ؟

ﺳﻮﺧﺘﻪ، ﭼﻮﻥ ﻗﺎﺑﻞِ ﺁﺗﺶ ﺑُﻮَﺩ                                                  ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﺴﺘﺎﻥ، ﮐﻪ ﺁﺗﺶﮐَﺶ ﺑُﻮَﺩ

ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ، ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻐﺎ، ﺍﯼ ﺩﺭﯾﻎ!                                                   کآن چنان ﻣﺎﻫﯽ ﻧﻬﺎﻥ ﺷﺪ ﺯﯾﺮِ ﻣﯿﻎ [۱۷۳۳]

ﭼﻮﻥ ﺯﻧﻢ ﺩﻡ؟ ﮐﺂﺗﺶِ ﺩﻝ ﺗﯿﺰ ﺷﺪ                                             ﺷﯿﺮِ ﻫَﺠﺮ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﻭ ﺧﻮﻥﺭﯾﺰ ﺷﺪ

ﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﻭ، ﻫﺸﯿﺎﺭ، ﺧﻮﺩ ﺗُﻨﺪ اﺳﺖ ﻭ ﻣﺴﺖ                                ﭼﻮﻥ ﺑُﻮَﺩ، ﭼﻮﻥ ﺍﻭ ﻗﺪﺡ ﮔﯿﺮﺩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ؟  ۱۷۳۵

ﺷﯿﺮِ ﻣﺴﺘﯽ ﮐﺰ ﺻﻔﺖ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺑُﻮَﺩ                                             ﺍﺯ ﺑﺴﯿﻂِ ﻣﺮﻏﺰﺍﺭ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑُﻮَﺩ

ﻗﺎﻓﯿﻪ، ﺍﻧﺪﯾﺸﻢ ﻭ ﺩﻟﺪﺍﺭِ ﻣﻦ                                                      ﮔﻮﯾﺪﻡ: "ﻣﻨﺪﯾﺶ ﺟﺰ ﺩﯾﺪﺍﺭِ ﻣﻦ

ﺧﻮﺵ ﻧﺸﯿﻦ ﺍﯼ ﻗﺎﻓﯿﻪﺍﻧﺪﯾﺶ ﻣﻦ                                           ﻗﺎﻓﯿﻪﯼ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻮیی ﺩﺭ ﭘﯿﺶِ ﻣﻦ

ﺣﺮﻑ ﭼﻪ ﺑﻮَﺩ ﺗﺎ ﺗﻮ ﺍﻧﺪﯾﺸﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ؟                                         ﺣﺮﻑ ﭼﻪ ﺑﻮَﺩ؟ ﺧﺎﺭِ ﺩﯾﻮﺍﺭِ ﺭﺯﺍﻥ [۱۷۳۹]

ﺣﺮﻑ ﻭ ﺻﻮﺕ ﻭ ﮔﻔﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺯﻧﻢ                                         ﺗﺎ ﮐﻪ ﺑﯽ ﺍﯾﻦ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺩﻡ ﺯﻧﻢ            ۱۷۴۰

ﺁﻥ ﺩﻣﯽ ﮐﺰ ﺁﺩﻣﺶ ﮐﺮﺩﻡ ﻧﻬﺎﻥ                                                   ﺑﺎ ﺗﻮ ﮔﻮﯾﻢ، ﺍﯼ ﺗﻮ ﺍﺳﺮﺍﺭِ ﺟﻬﺎﻥ!

ﺁﻥ ﺩﻣﯽ، ﺭﺍ ﮐﻪ ﻧﮕﻔﺘﻢ ﺑﺎ ﺧﻠﯿﻞ                                                  ﻭ ﺁﻥ ﻏﻤﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻧﺪﺍﻧﺪ ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ"

ﺁﻥ ﺩﻣﯽ، ﮐﺰ ﻭَﯼ ﻣﺴﯿﺤﺎ ﺩﻡ ﻧﺰﺩ                                                ﺣﻖ، ﺯ ﻏﯿﺮﺕ ﻧﯿﺰ ﺑﯽ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﺰﺩ

ﻣﺎ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﻟﻐﺖ؟ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﻧﻔﯽ                                           ﻣﻦ ﻧﻪ ﺍِﺛﺒﺎﺗﻢ، ﻣﻨﻢ ﺑﯽ ‌ ﺫﺍﺕ ﻭ ﻧﻔﯽ

ﻣﻦ ﮐﺴﯽ ﺩﺭ ﻧﺎﮐَﺴﯽ ﺩﺭﯾﺎﻓﺘﻢ                                                    ﭘﺲ ﮐﺴﯽ ﺩﺭ ﻧﺎﮐﺴﯽ ﺩﺭﺑﺎﻓﺘﻢ                ۱۷۴۵

ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﻫﺎﻥ، ﺑﻨﺪﻩﯼ ﺑﻨﺪﻩﯼ ﺧﻮﺩﻧﺪ                                          ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻠﻘﺎﻥ، ﻣُﺮﺩﻩﯼ ﻣُﺮﺩﻩﯼ ﺧﻮﺩﻧﺪ

ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﭘَﺴﺖْ ﭘﺴﺖِ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ                                         ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻠﻘﺎﻥ ﻣﺴﺖْ ﻣﺴﺖِ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ

ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺻﯿّﺎﺩ، ﻣﺮﻏﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﮑﺎﺭ                                                 ﺗﺎ ﮐﻨﺪ ﻧﺎﮔﺎﻩ، ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﮑﺎﺭ

ﺑﯽﺩﻻﻥ ﺭﺍ، ﺩﻟﺒﺮﺍﻥ ﺟُﺴﺘﻪ به جاﻥ                                             ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﺸﻮﻗﺎﻥ، ﺷﮑﺎﺭِ ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ

ﻫﺮ ﮐﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺩﯾﺪﯾَﺶ، ﻣﻌﺸﻮﻕ ﺩﺍﻥ                                          ﮐﻮ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺴﺖ ﻫﻢ ﺍﯾﻦ ﻭ ﻫﻢ ﺁﻥ       ۱۷۵۰

ﺗﺸﻨﮕﺎﻥ، ﮔﺮ ﺁﺏ ﺟﻮﯾﻨﺪ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ                                                ﺁﺏ، ﺟﻮﯾﺪ ﻫﻢ ﺑﻌﺎﻟﻢ ﺗﺸﻨﮕﺎﻥ

ﭼﻮﻥ ﮐﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺍﻭﺳﺖ، ﺗﻮ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺑﺎﺵ                                 ﺍﻭ ﭼﻮ ﮔﻮﺷﺖ ﻣﯽﮐَﺸَﺪ، ﺗﻮ ﮔﻮﺵ ﺑﺎﺵ

ﺑﻨﺪ ﮐﻦ ﭼﻮﻥ ﺳﯿﻞ، ﺳَﯿﻼﻧﯽ ﮐﻨﺪ                                                ﻭﺭ ﻧﻪ ﺭﺳﻮﺍﯾﯽ ﻭ ﻭﯾﺮﺍﻧﯽ ﮐﻨﺪ

ﻣﻦ ﭼﻪ ﻏﻢ ﺩﺍﺭﻡ ﮐﻪ ﻭﯾﺮﺍﻧﯽ ﺑﻮﺩ؟                                              ﺯﯾﺮ ﻭﯾﺮﺍﻥ، ﮔﻨﺞِ ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ ﺑﻮﺩ

ﻏﺮﻕ ﺣﻖ، ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻏﺮﻕﺗﺮ                                            ﻫﻤﭽﻮ ﻣﻮﺝِ ﺑﺤﺮِ ﺟﺎﻥ ﺯﯾﺮ ﻭ ﺯﺑﺮ            ۱۷۵۵

ﺯﯾﺮِ ﺩﺭﯾﺎ ﺧﻮﺷﺘﺮ ﺁﯾﺪ ﯾﺎ ﺯﺑﺮ؟                                                      ﺗﯿﺮ ﺍﻭ ﺩﻟﮑﺶﺗﺮ ﺁﯾﺪ ﯾﺎ ﺳِﭙﺮ؟

ﭘﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻩﯼ ﻭﺳﻮﺳﻪ ﺑﺎﺷﯽ ﺩﻻ!                                                  ﮔﺮ ﻃَﺮَﺏ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﺩﺍﻧﯽ ﺍﺯ ﺑﻼ

ﮔﺮ ﻣُﺮﺍﺩﺕ ﺭﺍ ﻣَﺬﺍﻕِ ﺷِﮑَّﺮ اﺳﺖ                                                    ﺑﯽﻣُﺮﺍﺩﯼ ﻧﻪ ﻣُﺮﺍﺩِ ﺩﻟﺒﺮ اﺳﺖ؟

ﻫﺮ ﺳﺘﺎﺭﻩﺵ ﺧﻮن بهای ﺻﺪ ﻫﻼﻝ                                             ﺧﻮﻥِ ﻋﺎﻟَﻢ ﺭﯾﺨﺘﻦ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﺣﻼﻝ

ﻣﺎ ﺑﻬﺎ ﻭ ﺧﻮن بها ﺭﺍ ﯾﺎﻓﺘﯿﻢ                                                        ﺟﺎﻧﺐِ ﺟﺎﻥ ﺑﺎﺧﺘﻦ ﺑﺸﺘﺎﻓﺘﯿﻢ               ۱۷۶۰

ﺍﯼ ﺣﯿﺎﺕِ ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ ﺩﺭ ﻣُﺮﺩﮔﯽ!                                                    ﺩﻝ ﻧﯿﺎﺑﯽ ﺟﺰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻝﺑُﺮﺩﮔﯽ

ﻣﻦ ﺩﻟﺶ ﺟُﺴﺘﻪ، ﺑﻪ ﺻﺪ ﻧﺎﺯ ﻭ ﺩَﻻﻝ                                            ﺍﻭ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻣَﻼﻝ [۱۷۶۲]

ﮔﻔﺘﻢ: ﺁﺧﺮ ﻏﺮﻕِ توست ﺍﯾﻦ ﻋﻘﻞ ﻭ ﺟﺎﻥ                                    ﮔﻔﺖ: ﺭَﻭ، ﺭَﻭ، ﺑﺮ ﻣﻦ ﺍﯾﻦ ﺍﻓﺴﻮﻥ ﻣﺨﻮﺍﻥ

ﻣﻦ ﻧﺪﺍﻧﻢ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺍﻧﺪﯾﺸﯿﺪﻩﺍﯼ                                                    ﺍﯼ ﺩﻭ ﺩﯾﺪﻩ! ﺩﻭﺳﺖ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ ﺩﯾﺪﻩﺍﯼ؟

ﺍﯼ ﮔﺮﺍن جان! ﺧﻮﺍﺭ ﺩﯾﺪﺳﺘﯽ ﻭﺭﺍ                                              ﺯﺁﻥ ﮐﻪ، ﺑﺲ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺧﺮﯾﺪﺳﺘﯽ ﻭﺭﺍ [۱۷۶۵]  ۱۷۶۵

ﻫﺮﮐﻪ ﺍﻭ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺧَﺮَﺩ، ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺩﻫﺪ                                                  ﮔﻮﻫﺮﯼ، ﻃﻔﻠﯽ ﺑﻪ ﻗُﺮﺻﯽ ﻧﺎﻥ ﺩﻫﺪ

ﻏﺮﻕ ﻋﺸﻘﯽﺍﻡ ﮐﻪ ﻏﺮق است ﺍﻧﺪﺭﯾﻦ                                          عشق هایِ ﺍﻭّﻟﯿﻦ ﻭ ﺁﺧِﺮﯾﻦ

ﻣُﺠﻤَﻠﺶ ﮔﻔﺘﻢ، ﻧﮑﺮﺩﻡ ﺯﺍﻥ ﺑﯿﺎﻥ                                                  ﻭﺭﻧﻪ ﻫﻢ ﺍَﻓﻬﺎﻡ ﺳﻮﺯﺩ، ﻫﻢ ﺯﺑﺎﻥ

ﻣﻦ ﭼﻮ ﻟﺐ ﮔﻮﯾﻢ، ﻟﺐ ﺩﺭﯾﺎ ﺑﻮﺩ                                                   ﻣﻦ ﭼﻮ ﻻ ﮔﻮﯾﻢ، ﻣﺮﺍﺩ ﺍِﻟّﺎ ﺑﻮﺩ

ﻣﻦ ﺯ ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ﻧﺸﺴﺘﻢ ﺭﻭﺗُﺮُﺵ                                                   ﻣﻦ ﺯ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼِّ ﮔﻔﺘﺎﺭﻡ، ﺧَﻤُﺶ                 ۱۷۷۰

ﺗﺎ ﮐﻪ ﺷﯿﺮﯾﻨﯽّ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺟﻬﺎﻥ                                                     ﺩﺭ ﺣﺠﺎﺏِ ﺭُﻭﺗُﺮُﺵ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻬﺎﻥ

ﺗﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮔﻮﺵ نآﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﺳُﺨُﻦ                                              ﯾﮏ ﻫﻤﯽ ﮔﻮﯾﻢ ﺯ ﺻﺪ ﺳِﺮّ ﻟَﺪُﻥ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

[۱۷۰۶] ﺭﺍﺡ : ﺷﺎﺩﻣﺎﻧﯽ، ﻧﺸﺎﻁ – ﻣﯽ، ﺑﺎﺩﻩ، ﺷﺮﺍﺏ – ﻧﻮﺍﯾﯽ ﺍﺯ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻗﺪﯾﻢ.            روضه: باغ.       ریحان: سبزی، خرمی.

....................

[۱۷۰۹] ورا:  ﻭَﺭﯼ : ﺧﻠﻖ، ﻣﺨﻠﻮﻕ، ﺁﻓﺮﯾﺪﻩ، مردم هر زمان، زندگان، موجودات.      بر ورا: باعث زیان مردم هستی.

ﻻﺳﺘﺪﻋﺎﺀ ﺳﯿّﺪﯼ ﻭ ﺳﻨﺪﯼ ... ﻣﻐﯿﺚ ﺍﻟﻮﺭﯼ ...

....................

[۱۷۱۹] لَا أُقْسِمُ بِهَٰذَا الْبَلَدِ: ﻗﺴﻢ ﻣﻰ  ﺧﻮﺭم ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ، وَأَنتَ حِلٌّ بِهَٰذَا الْبَلَدِ: ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺎﻯ ﺩﺍﺭﻯ، وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ: ﻭ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺪﺭ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺯﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ، لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی کَبَدٍ: ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻧﺞ ﻭ ﺯﺣﻤﺖ ﺁﻓﺮﻳﺪﻳﻢ.        بلد/ ۱ تا ۴

...................

[۱۷۲۰] ﮐﺒﺪ : ﺭﻧﺞ، ﻣﺤﻨﺖ.           ژَبَد: کفی که روی آب می ماند.

...................

[۱۷۲۳] ﺩﻣﺪﻣﻪ : ﻫﻼﮎ، ﻧﯿﺴﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﺎﺯﯼ، ﭘﺎﺭﺳﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻣﮑﺮ ﻭ ﻓﺴﻮﻥ ﻭ ﺁﻭﺍﺯ ﻃﺒﻞ ﻭ ﺩﻫﻞ ﺑﮑﺎﺭ ﺑﺮﻧﺪ .

...................

[۱۷۲۸] خدا در دل سودازدگان است، بجویید      مپویید زمین را و مجویید سما را            صفای اصفهانی

...................

[۱۷۳۳] میغ: ابر.

...................

[۱۷۳۹] رز: درخت انگور؛ احتمالن منظور باغ است

...................

[۱۷۶۲] - ﺩَﻻﻝ : ﮐﺮﺷﻤﻪ ﻭ ﻧﺎﺯ ﻭ ﺩﻫﺨﺪﺍ ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﯿﺖ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ .

ﭘﺲ ﺳﺮﺵ ﺭﺍ ﺷﺎﻧﻪ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﺁﻥ ﺳﺘﯽ                     ﺑﺎ ﺩﻭ ﺻﺪ ﻣﻬﺮ ﻭ ﺩﻻﻝ ﻭ ﺁﺷﺘﯽ

...................

[۱۷۶۵] گران جان: کنایه از مردم فاقد ذوق و عشق

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

طوطی و بازرگان ۶ - ﺑﺎﺯﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﺑﺎ ﻃﻮﻃﯽ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﯾﺪ ﺍﺯ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

ﮐﺮﺩ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺭﺍ ﺗﻤﺎﻡ                           ﺑﺎﺯ ﺁﻣﺪ ﺳﻮﯼ ﻣﻨﺰﻝ ﺩﻭﺳﺘﮑﺎﻡ    

ﻫﺮ ﻏﻼﻣﯽ ﺭﺍ ﺑﯿﺎﻭﺭﺩ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ                           ﻫﺮ ﮐﻨﯿﺰﮎ ﺭﺍ ﺑﺒﺨﺸﯿﺪ ﺍﻭ ﻧﺸﺎﻥ                                       ۱۶۶۰

ﮔﻔﺖ ﻃﻮﻃﯽ: ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ ﺑﻨﺪﻩ ﮐﻮ؟                      آن چه ﺩﯾﺪﯼ ﻭ ﺁن چه ﮔﻔﺘﯽ، ﺑﺎﺯﮔﻮ 

ﮔﻔﺖ: "ﻧﻪ، ﻣﻦ ﺧﻮﺩ ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ                  ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺧﺎﯾﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﮕﺸﺘﺎﻥ ﮔﺰﺍﻥ [۱۶۶۲]

ﻣﻦ ﭼﺮﺍ ﭘﯿﻐﺎﻡِ ﺧﺎﻣﯽ ﺍﺯ ﮔﺰﺍﻑ                         ﺑُﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺑﯽﺩﺍﻧﺸﯽ ﻭ ﺍﺯ ﻧَﺸﺎﻑ؟" [۱۶۶۳]

ﮔﻔﺖ: "ﺍﯼ ﺧﻮﺍﺟﻪ! ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﯽ ﺯ ﭼﯿﺴﺖ؟          ﭼﯿﺴﺖ ﺁﻥ، ﮐﯿﻦ ﺧﺸﻢ ﻭ ﻏﻢ ﺭﺍ مُقتضی است؟

ﮔﻔﺖ: "ﮔﻔﺘﻢ ﺁﻥ ﺷﮑﺎﯾﺘﻬﺎﯼِ ﺗﻮ                          ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ، ﻫﻤﺘﺎﯼ ﺗﻮ                                        ۱۶۶۵

ﺁﻥ ﯾﮑﯽ ﻃﻮﻃﯽ ﺯ ﺩَﺭﺩﺕ ﺑﻮﯼ ﺑُﺮﺩ                    ﺯَﻫﺮﻩﺍﺵ ﺑﺪﺭﯾﺪ ﻭ ﻟﺮﺯﯾﺪ ﻭ ﺑﻤُﺮﺩ

ﻣﻦ ﭘﺸﯿﻤﺎﻥ ﮔﺸﺘﻢ، ﺍﯾﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﭼﻪ ﺑﻮﺩ؟           ﻟﯿﮏ ﭼﻮﻥ ﮔﻔﺘﻢ، ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﯽ ﭼﻪ ﺳﻮﺩ؟

ﻧﮑﺘﻪﺍﯼ ﮐﺎﻥ ﺟَﺴﺖ ﻧﺎﮔﻪ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ                      ﻫﻤﭽﻮ ﺗﯿﺮﯼ ﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺟَﺴﺖ ﺍﺯ ﮐﻤﺎﻥ

ﻭﺍ ﻧﮕﺮﺩﺩ ﺍﺯ ﺭﻩ ﺁﻥ ﺗﯿﺮ، ﺍﯼ ﭘﺴﺮ!                       ﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺮﺩ ﺳﯿﻠﯽ ﺭﺍ ﺯ ﺳَﺮ

ﭼﻮﻥ ﮔﺬﺷﺖ ﺍﺯ ﺳَﺮ، ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ              ﮔﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﯾﺮﺍﻥ ﮐﻨﺪ، ﻧﺒﻮﺩ ﺷﮕِﻔﺖ                                  ۱۶۷۰

ﻓﻌﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻏﯿﺐ، ﺍﺛﺮﻫﺎ ﺯﺍﺩﻧﯿﺴﺖ                      ﻭﺁﻥ ﻣَﻮﺍﻟﯿﺪﺵ ﺑﻪ ﺣﮑﻢِ ﺧﻠﻖ ﻧﯿﺴﺖ

ﺑﯽﺷﺮﯾﮑﯽ، ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺨﻠﻮﻕِ ﺧﺪﺍﺳﺖ                  ﺁﻥ ﻣﻮﺍﻟﯿﺪ، ﺍﺭ ﭼﻪ ﻧِﺴﺒﺘﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺎﺳﺖ

ﺯﯾﺪ ﭘﺮّﺍﻧﯿﺪ ﺗﯿﺮﯼ ﺳﻮﯼِ ﻋَﻤﺮ                              ﻋَﻤﺮ ﺭﺍ ﺑﮕﺮﻓﺖ ﺗﯿﺮﺵ، ﻫﻤﭽﻮ ﻧَﻤﺮ [۱۶۷۳]

ﻣﺪّﺕ ﺳﺎﻟﯽ ﻫﻤﯽ ﺯﺍﯾﯿﺪ ﺩﺭﺩ                              ﺩﺭﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺁﻓﺮﯾﻨﺪ ﺣﻖ، ﻧﻪ ﻣَﺮﺩ

ﺯﯾﺪِ ﺭﺍﻣﯽ، ﺁﻥ ﺩﻡ ﺍَﺭ ﻣُﺮﺩ ﺍﺯ ﻭَﺟَﻞ                       ﺩَﺭﺩﻫﺎ ﻣﯽﺯﺍﯾﺪ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺎ ﺍﺟﻞ [۱۶۷۵]                               ۱۶۷۵

ﺯﺍﻥ ﻣﻮﺍﻟﯿﺪِ ﻭَﺟَﻊ ﭼﻮﻥ ﻣُﺮﺩ ﺍﻭ                           ﺯﯾﺪ ﺭﺍ ﺯ ﺍﻭّﻝ ﺳﺒﺐ، ﻗَﺘّﺎﻝ ﮔﻮ [۱۶۷۶]

ﺁﻥ ﻭَجَع ها ﺭﺍ ﺑﺪﻭ ﻣﻨﺴﻮﺏ ﺩﺍﺭ                          ﮔﺮﭼﻪ ﻫﺴﺖ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ، ﺻُﻨﻊِ ﮐﺮﺩﮔﺎﺭ

ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐِﺸﺖ ﻭ ﺩَﻡ ﻭ ﺩﺍﻡ ﻭ ﺟِﻤﺎﻉ                  ﺁﻥ ﻣﻮﺍﻟﯿﺪ اﺳﺖ ﺣﻖ ﺭﺍ ﻣُﺴﺘﻄﺎﻉ [۱۶۷۸]

ﺍﻭﻟﯿﺎ ﺭﺍ ﻫﺴﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺯ ﺍِﻟﻪ                               ﺗﯿﺮِ ﺟَﺴﺘﻪ، ﺑﺎﺯ ﺁﺭﻧﺪﺵ ﺯ ﺭﺍﻩ

ﺑﺴﺘﻪ ﺩﺭﻫﺎﯼِ ﻣﻮﺍﻟﯿﺪ ﺍﺯ ﺳﺒﺐ                            ﭼﻮﻥ ﭘﺸﯿﻤﺎﻥ ﺷﺪ ﻭﻟﯽ ﺯﺍﻥ ﺩﺳﺖِ ﺭﺏ                         ۱۶۸۰

ﮔﻔﺘﻪ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﮐﻨﺪ ﺍﺯ ﻓﺘﺢِ ﺑﺎﺏ                            ﺗﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻪ ﺳﯿﺦ ﺳﻮﺯﺩ، ﻧﻪ ﮐﺒﺎﺏ

ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺩﻟﻬﺎ ﮐﻪ ﺁﻥ ﻧﮑﺘﻪ ﺷﻨﯿﺪ                           ﺁﻥ ﺳﺨﻦ ﺭﺍ ﮐﺮﺩ ﻣﺤﻮ ﻭ ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ

ﮔَﺮَﺕ ﺑُﺮﻫﺎﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﻭ ﺣﺠّﺖ، ﻣِﻬﺎ!                        ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻥ: "ﻣِﻦ ﺁﯾَﺔٍ ﺍَﻭ ﻧُﻨﺴِﻬﺎ" [۱۶۸۳]

ﺁﯾﺖِ "ﺍَﻧﺴَﻮﮐُﻢُ ﺫِﮐﺮﯼ" ﺑﺨﻮﺍﻥ                            ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺴﯿﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩن شاﻥ ﺑﺪﺍﻥ [۱۶۸۴]

ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﺗﺬﮐﯿﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻧِﺴﯿﺎﻥ ﻗﺎﺩﺭﻧﺪ                   ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺩﻟﻬﺎﯼِ ﺧﻠﻘﺎﻥ ﻗﺎﻫﺮﻧﺪ                                           ۱۶۸۵

ﭼﻮﻥ به نِسیاﻥ ﺑَﺴﺖ ﺍﻭ ﺭﺍﻩِ ﻧﻈﺮ                      ﮐﺎﺭ ﻧﺘﻮﺍﻥ ﮐﺮﺩ، ﻭﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻨﺮ

"ﺧِﻠﺘُﻢُ ﺳُﺨﺮِﯾَّﺔً" ﺍَﻫﻞَ ﺍﻟﺴُّﻤُﻮ                               ﺍﺯ ﻧُﺒﯽ ﺧﻮﺍﻧﯿﺪ ﺗﺎ "ﺍَﻧﺴَﻮﮐُﻢُ" [۱۶۸۷]

ﺻﺎﺣﺐِ ﺩِﻩ، ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺟﺴﻤﻬﺎﺳﺖ                        ﺻﺎﺣﺐِ ﺩﻝ، ﺷﺎﻩِ ﺩﻟﻬﺎﯼ ﺷﻤﺎﺳﺖ

ﻓﺮﻉِ ﺩﯾﺪ ﺁﻣﺪ ﻋﻤﻞ، ﺑﯽﻫﯿﭻ ﺷﮏ                        ﭘﺲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻟّﺎ ﻣﺮﺩﻣﮏ

ﻣﻦ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﻧﯿﺎﺭﻡ ﮔﻔﺖ، ﺍﺯ ﺁﻥ                           ﻣﻨﻊ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﺯ ﺻﺎﺣﺐ ﻣَﺮﮐﺰﺍﻥ [۱۶۹۰]                            ۱۶۹۰

ﭼﻮﻥ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﯽ ﺧﻠﻖ ﻭ ﯾﺎﺩﺷﺎﻥ                         ﺑﺎ ﻭی است ﻭ ﺍﻭ ﺭﺳﺪ ﻓﺮﯾﺎﺩﺷﺎﻥ

ﺻﺪ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﯿﮏ ﻭ ﺑَﺪ ﺭﺍ ﺁﻥ ﺑَﻬﯽ                         ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺯ ﺩﻟﻬﺎﺷﺎﻥ ﺗﻬﯽ [۱۶۹۲]

ﺭﻭﺯ، ﺩل ها ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘُﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ                             ﺁﻥ ﺻﺪف ها ﺭﺍ ﭘﺮ ﺍﺯ ﺩُﺭ ﻣﯽﮐﻨﺪ

ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﯼ ﭘﯿﺸﺎن ها                                ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﺍﺯ ﻫﺪﺍﯾﺖ جان ها[۱۶۹۴]

ﭘﯿﺸﻪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓِ ﺗﻮ، ﺁﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ                              ﺗﺎ ﺩَﺭِ ﺍﺳﺒﺎﺏ ﺑﮕﺸﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ                                           ۱۶۹۵

ﭘﯿﺸﻪﯼ ﺯﺭﮔﺮ ﺑﻪ ﺁﻫﻨﮕﺮ ﻧﺸﺪ                                 ﺧﻮﯼِ ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺵﺧﻮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣُﻨﮑَﺮ ﻧﺸﺪ

ﭘﯿﺸﻪﻫﺎ ﻭ خُلق ها ﻫﻤﭽﻮﻥ جهیز                        ﺳﻮﯼ ﺧﺼﻢ ﺁﯾﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﺭﺳﺘﺨﯿﺰ [۱۶۹۷]

ﭘﯿﺸﻪﻫﺎ ﻭ خُلق ها ﺍﺯ ﺑَﻌﺪِ ﺧﻮﺍﺏ                          ﻭﺍﭘﺲ ﺁﯾﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺼﻢ ﺧﻮﺩ ﺷﺘﺎﺏ

ﭘﯿﺸﻪﻫﺎ ﻭَ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﻭﻗﺖِ ﺻﺒﺢ                     ﻫﻢ ﺑﺪآن جا ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑُﻮَﺩ ﺁﻥ ﺣُﺴﻦ ﻭ ﻗُﺒﺢ

ﭼﻮﻥ ﮐﺒﻮﺗﺮﻫﺎﯼِ ﭘﯿﮏ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ                            ﺳﻮﯼِ ﺷﻬﺮ ﺧﻮﯾﺶ ﺁﺭﺩ ﺑﻬﺮﻫﺎ                                    ۱۷۰۰

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

[۱۶۶۲] خایان: جَوَنده، در حال جویدن، گاز گرفتن.

..........

[۱۶۶۳] ﻧﺸﺎﻑ : ﺧﺒﻂ، ﺩﯾﻮﺍﻧﮕﯽ، ﻏﻔﻠﺖ، ﻧﺎﺩﺍﻧﯽ . 

ﮔﻔﺖ ﺯﺍﻫﺪ ﻧﻪ ﺳﺰﺍﯼ ﺁﻥ ﻧﺸﺎﻑ                 ﮐﺎﻭ ﺧﻮﺭﺩ ﻣﺎﻝ ﯾﺘﯿﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﮔﺰﺍﻑ

........

[۱۶۷۳] ﻧَﻤﺮ : ﭘﻠﻨﮓ

.........

[۱۶۷۵] رامی: تیرانداز.

ﻭَﺟَﻞ : ﺗﺮﺱ، ﺑﯿﻢ

ﯾﺎ ﭘﯽ ﺗﻌﻠﯿﻢ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﺁﻥ ﺣﯿﻞ            ﯾﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﮑﻤﺘﯽ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻭﺟﻞ

.........

[۱۶۷۶] وَجَع: درد.

........

[۱۶۷۸] ﻣﺴﺘﻄﺎﻉ : ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭ، ﻣﻄﯿﻊ

........

[۱۶۸۳] "مَا نَنسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ": ﻫﺮ ﺁﻳﻪ ﺍﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ [ ﻣﺤﺘﻮﻯ ﺣﻜﻢ ﻳﺎ ﺍﺣﻜﺎﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻳﺎ ﺍﻗﺘﻀﺎﻯ ﺯﻣﺎﻥ ] ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺭﻳﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻳﻢ ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻳﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪﺵ ﺭﺍ ﻣﻰ  ﺁﻭﺭﻳﻢ . ﺁﻳﺎ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻯ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺎﺭﻯ ﺗﻮﺍﻧﺎﺳﺖ ؟ !        بقره/۱۰۶

.........

[۱۶۸۴] "فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِیًّا حَتَّىٰ أَنسَوْکُمْ ذِکْرِی وَکُنتُم مِّنْهُمْ تَضْحَکُونَ": ﻭﻟﻰ ﺷﻤﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ ، ﺗﺎ [ ﺩﻝ ﻣﺸﻐﻮﻟﻰ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﺁﻧﺎﻥ ]ﻳﺎﺩ ﻣﺮﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻃﺮﺗﺎﻥ ﺑﺮﺩ ، ﻭ ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ [ﺍﻳﻤﺎﻥ ، ﻋﻤﻞ ﻭ ﺩﻋﺎﻫﺎﻯ ] ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﺧﻨﺪﻳﺪﻳﺪ ! !            مومنون/۱۱۰

.........

[۱۶۸۷] شما که اهل تعالی و کمال را مسخره ی خود پنداشتید ...

......

[۱۶۹۰] ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺮﮐﺰﺍﻥ : ﺍﻭﻟﯿﺎ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺮﮐﺰ ﺩﺍﯾﺮﻩ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪﺍﻧﺪ .

......

[۱۶۹۲] ﺑَﻬﯽ : ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺗﺎﺑﻨﺎﮎ، ﺧﻮﺏ.

......

[۱۶۹۴] ﭘﯿﺸﺎﻥ : گذشته ی دور

.......

[۱۶۹۷] جهیز: اسب سریع و تند رو.

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

طوطی و بازرگان ۵ - ﺗﻌﻈﯿﻢ ﺳﺎﺣﺮﺍﻥ ﻣﺮ ﻣﻮﺳﯽ ﺭﺍ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﻟﺴّﻼﻡ ﮐﯽ ﭼﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﯽ ﺍﻭّﻝ ﺗﻮ ﺍﻧﺪﺍﺯﯼ ﻋﺼﺎ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

ﺳﺎﺣﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﻬﺪِ ﻓﺮﻋﻮﻥِ ﻟَﻌﯿﻦ                                   ﭼﻮﻥ ﻣِﺮﯼ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﯽ به کین                          ۱۶۲۵

ﻟﯿﮏ، ﻣﻮﺳﯽ ﺭﺍ ﻣﻘﺪّﻡ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ                                    ﺳﺎﺣﺮﺍﻥ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﮑﺮَّﻡ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ

ﺯآﻥ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪﺵ ﮐﻪ: "ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺁﻥِ ﺗُﺴﺖ                       ﮔﺮ ﻫﻤﯽ ﺧﻮﺍﻫﯽ، ﻋﺼﺎ ﺗﻮ ﻓﮑﻦ ﻧﺨﺴﺖ"

ﮔﻔﺖ: "نه، ﺍﻭّﻝ ﺷﻤﺎ ﺍﯼ ﺳﺎﺣﺮﺍﻥ!                                ﺍﻓﮑﻨﯿﺪ آﻥ ﻣﮑﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ"

ﺍﯾﻦ ﻗﺪﺭ ﺗﻌﻈﯿﻢ، ﺩﯾﻨﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﺮﯾﺪ                              ﮐﺰ ﻣِﺮﯼ ﺁﻥ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻫﺎﺷﺎﻥ ﺑُﺮﯾﺪ [10]

ﺳﺎﺣﺮﺍﻥ، ﭼﻮﻥ ﺣﻖِّ ﺍﻭ ﺑﺸﻨﺎﺧﺘﻨﺪ                               ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎ ﺩﺭ ﺟُﺮﻡِ آن ﺩﺭﺑﺎﺧﺘﻨﺪ                            ۱۶۳۰

ﻟُﻘﻤﻪ ﻭ ﻧُﮑﺘﻪ ﺳﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺭﺍ ﺣﻼﻝ                                 ﺗﻮ ﻧﻪﺍﯼ ﮐﺎﻣﻞ، ﻣﺨﻮﺭ، ﻣﯽﺑﺎﺵ ﻻﻝ [۱۶۳۱]

ﭼﻮﻥ ﺗﻮ ﮔﻮﺷﯽ، ﺍﻭ ﺯﺑﺎﻥ، نه ﺟﻨﺲِ ﺗﻮ                        ﮔﻮش ها ﺭﺍ ﺣﻖ ﺑﻔﺮﻣﻮﺩ: ﺍَﻧﺼِﺘﻮﺍ [۱۶۳۲]

ﮐﻮﺩﮎ، ﺍﻭّﻝ ﭼﻮﻥ ﺑﺰﺍﯾﺪ ﺷﯿﺮﻧﻮﺵ                              ﻣﺪّﺗﯽ ﺧﺎﻣُﺶ ﺑُﻮَﺩ، ﺍﻭ ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻮﺵ

ﻣﺪّﺗﯽ ﻣﯽﺑﺎﯾﺪﺵ ﻟﺐ ﺩﻭﺧﺘﻦ                                     ﺍﺯ ﺳﺨﻦ، ﺗﺎ ﺍﻭ ﺳﺨﻦ ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ

ﻭﺭ ندارد ﮔﻮﺵ ﻭ ﺗﯽﺗﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ                                 ﺧﻮﯾﺸﺘﻦ ﺭﺍ ﮔُﻨﮓِ ﮔﯿﺘﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ                             ۱۶۳۵

ﮐَﺮِّ ﺍﺻﻠﯽ، ﮐِﺶ ﻧَﺒُﺪ ﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﻮﺵ                                  ﻻﻝ ﺑﺎﺷﺪ، ﮐَﯽ ﮐﻨﺪ ﺩﺭ ﻧﻄﻖ ﺟﻮﺵ؟

ﺯﺁﻥ ﮐﻪ، ﺍﻭّﻝ ﺳﻤﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻄﻖ ﺭﺍ                                    ﺳﻮﯼ ﻣﻨﻄﻖ ﺍﺯ ﺭﻩِ ﺳﻤﻊ ﺍﻧﺪﺭ ﺁ

ﺍُﺩﺧُﻠﻮﺍ ﺍﻻَﺑﯿﺎﺕَ ﻣِﻦ ﺍَﺑﻮﺍﺑِﻬﺎ                                           ﻭَ ﺍﻃﻠُﺒﻮﺍ ﺍﻻَﻏﺮﺍﺽَ ﻓﯽ ﺍَﺳﺒﺎﺑِﻬﺎ [۱۶۳۸]

ﻧﻄﻖ کآﻥ ﻣﻮﻗﻮﻑِ ﺭﺍﻩِ ﺳﻤﻊ ﻧﯿﺴﺖ                              ﺟﺰ ﮐﻪ ﻧﻄﻖ ﺧﺎﻟﻖِ ﺑﯽﻃﻤﻊ ﻧﯿﺴﺖ [۱۶۳۹]

ﻣُﺒﺪِع است ﺍﻭ، ﺗﺎﺑﻊ ﺍُﺳﺘﺎﺩ ﻧَﯽ                                     ﻣُﺴﻨَﺪِ ﺟﻤﻠﻪ، ﻭَﺭﺍ ﺍِﺳﻨﺎﺩ ﻧَﯽ                                   ۱۶۴۰

ﺑﺎﻗﯿﺎﻥ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﺣِﺮَﻑ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣَﻘﺎﻝ                              ﺗﺎﺑﻊ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻭ ﻣﺤﺘﺎﺝِ ﻣﺜﺎﻝ

ﺯﯾﻦ ﺳﺨﻦ، ﮔﺮ ﻧﯿﺴﺘﯽ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪﺍﯼ                                 ﺩَﻟﻖ ﻭ ﺍﺷﮑﯽ ﮔﯿﺮ ﺩﺭ ﻭﯾﺮﺍﻧﻪﺍﯼ

ﺯﺁﻥ ﮐﻪ ﺁﺩﻡ، ﺯآﻥ ﻋﺘﺎﺏ، ﺍﺯ ﺍﺷﮏ ﺭَﺳﺖ                       ﺍﺷﮏِ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺩَﻡِ ﺗﻮﺑﻪﭘﺮﺳﺖ

ﺑﻬﺮ ﮔﺮﯾﻪ ﺁﻣﺪ ﺁﺩﻡ ﺑﺮ ﺯﻣﯿﻦ                                         ﺗﺎ ﺑُﻮَﺩ ﮔﺮﯾﺎﻥ ﻭ ﻧﺎﻻﻥ ﻭ ﺣﺰﯾﻦ

ﺁﺩﻡ ﺍﺯ ﻓﺮﺩﻭﺱ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﯼِ ﻫﻔﺖ                                ﭘﺎﯼﻣﺎﭼﺎﻥ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﯼِ ﻋُﺬﺭ ﺭﻓﺖ [۱۶۴۵]                        ۱۶۴۵

ﮔﺮ ﺯ ﭘﺸﺖ ﺁﺩﻣﯽ، ﻭﺯ ﺻُﻠﺐِ ﺍﻭ                                  ﺩﺭ ﻃﻠﺐ ﻣﯽﺑﺎﺵ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻃُﻠﺐ ﺍﻭ [۱۶۴۶]

ﺯ ﺁﺗﺶِ ﺩﻝ ﻭ ﺁﺏِ ﺩﯾﺪﻩ ﻧُﻘﻞ ﺳﺎﺯ                                ﺑﻮﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺑﺮ ﻭ ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﺳﺖ ﺑﺎﺯ

ﺗﻮ ﭼﻪ ﺩﺍﻧﯽ ﺫﻭﻕِ ﺁﺏِ ﺩﯾﺪﮔﺎﻥ؟                                ﻋﺎﺷﻖ ﻧﺎﻧﯽ، ﺗﻮ ﭼﻮﻥ ﻧﺎﺩﯾﺪﮔﺎﻥ [۱۶۴۸]

ﮔﺮ ﺗﻮ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺒﺎﻥ، ﺯ ﻧﺎﻥ، ﺧﺎﻟﯽ ﮐﻨﯽ                           ﭘُﺮ ﺯِ ﮔﻮﻫﺮﻫﺎﯼِ ﺍِﺟﻼﻟﯽ ﮐﻨﯽ

ﻃﻔﻞِ ﺟﺎﻥ، ﺍﺯ ﺷﯿﺮ ﺷﯿﻄﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﮐُﻦ                           ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻧَﺶ، ﺑﺎ ﻣﻠَﮏ ﺍﻧﺒﺎﺯ ﮐُﻦ [۱۶۵۰]                          ۱۶۵۰

ﺗﺎ ﺗﻮ ﺗﺎﺭﯾﮏ ﻭ ﻣﻠﻮﻝ ﻭ ﺗﯿﺮﻩﺍﯼ                                 ﺩﺍﻥ ﮐﻪ: ﺑﺎ ﺩﯾﻮِ ﻟﻌﯿﻦ، هم شیرﻩﺍﯼ

ﻟﻘﻤﻪﺍﯼ ﮐﻮ ﻧﻮﺭ ﺍﻓﺰﻭﺩ ﻭ ﮐﻤﺎﻝ                                  ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺯ ﮐَﺴﺐ ﺣﻼﻝ

ﺭﻭﻏﻨﯽ کآﯾﺪ ﭼﺮﺍﻍ ﻣﺎ ﮐُﺸَﺪ                                     ﺁﺏ ﺧﻮﺍﻧﺶ، ﭼﻮﻥ ﭼﺮﺍﻏﯽ ﺭﺍ ﮐُﺸﺪ

ﻋﻠﻢ ﻭ ﺣﮑﻤﺖ ﺯﺍﯾﺪ ﺍﺯ ﻟﻘﻤﻪﯼ ﺣﻼﻝ                         ﻋﺸﻖ ﻭ ﺭِﻗَّﺖ ﺁﯾﺪ ﺍﺯ ﻟﻘﻤﻪﯼ ﺣﻼﻝ

ﭼﻮﻥ ﺯ ﻟﻘﻤﻪ، ﺗﻮ ﺣﺴﺪ ﺑﯿﻨﯽ ﻭ ﺩﺍﻡ                           ﺟﻬﻞ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ ﺯﺍﯾﺪ، ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﻥ ﺣﺮﺍﻡ                         ۱۶۵۵

ﻫﯿﭻ ﮔﻨﺪﻡ ﮐﺎﺭﯼ ﻭ ﺟﻮ ﺑﺮ ﺩﻫﺪ؟                              ﺩﯾﺪﻩﺍﯼ ﺍﺳﭙﯽ ﮐﻪ ﮐُﺮّﻩﯼ ﺧﺮ ﺩﻫﺪ؟

ﻟﻘﻤﻪ، تُخم است ﻭ ﺑَﺮَﺵ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎ                         ﻟﻘﻤﻪ، ﺑﺤﺮ ﻭ ﮔﻮﻫﺮﺵ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎ

ﺯﺍﯾﺪ ﺍﺯ ﻟﻘﻤﻪﯼ ﺣﻼﻝ ﺍﻧﺪﺭ ﺩﻫﺎﻥ                               ﻣﯿﻞِ ﺧﺪﻣﺖ، ﻋﺰﻡِ ﺭﻓﺘﻦ ﺁﻥ ﺟﻬﺎﻥ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

[۱۶۳۱] باید ظرفیت ها را بالا برد.

ﺩﻡ ﻣﺰﻥ ﺗﺎ ﺑﺸﻨﻮﯼ ﺍﺯ ﺩﻡ ﺯﻧﺎﻥ             ﺁﻧﭽﻪ ﻧﺎﻣﺪ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺑﯿﺎﻥ

ﺩﻡ ﻣﺰﻥ ﺗﺎ ﺑﺸﻨﻮﯼ ﺯﺁﻥ ﺁﻓﺘﺎﺏ             ﺁﻧﭽﻪ ﻧﺎﻣﺪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺏ

ﺩﻡ ﻣﺰﻥ ﺗﺎ ﺩﻡ ﺯﻧﺪ ﺑﻬﺮ ﺗﻮ ﺭﻭﺡ            ﺁﺷﻨﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﮐﺸﺘﯽ ﻧﻮﺡ            دفتر سوم

ﭼﻮ ﺑﺸﻨﻮﯼ ﺳﺨﻦِ ﺍﻫﻞِ ﺩﻝ، ﻣﮕﻮ ﮐﻪ ﺧﻄﺎﺳﺖ !         ﺳﺨﻦ ﺷﻨﺎﺱ ﻧِﻪﺍﯼ؛ ﺟﺎﻥِ ﻣﻦ، ﺧﻄﺎ ﺍﯾﻦﺟﺎﺳﺖ        حافظ

........

[۱۶۳۲] گرفته شده از "وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُون": َﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﻮﺩ ، ﺑﻪ ﺁﻥ ﮔﻮﺵ ﻓﺮﺍ ﺩﻫﻴﺪ ﻭ ﺳﻜﻮﺕ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺭﺣﻤﺖ ﺷﻮﻳﺪ .           اعراف/۲۰۴

انصتوا: سکوت همراه پذیرش.

یک مثل لُری بر عکس این نکته: کَپِش نیله که گوشش گوش بِگِرِه.

........

[۱۶۳۸]برای وارد شدن به خانه ها باید از درهاشان وارد شد و خواسته را باید با وسایلش به دست آورد.

.......

[۱۶۳۹] زنده(انسان کامل) باید از زنده ی همیشگی طلب معرفت و کمال کند.

قَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ: ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﮔﻔﺖ : ﻣﺮﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺟﺎﺑﺖ ﻛﻨﻢ.     غافر/۶۰

باید با او که زنده ی حقیقی است اتصال داشت و درخواست کرد.

.......

[۱۶۴۵] ﭘﺎﯼﻣﺎﭼﺎﻥ : چنان راه رفتن که کفش ها به هم برخورد کنند؛ کفش کن، آن شخص از صوفیان که اشتباهی می کردند در کنار کفش کن آن مقدار می ماندند و زاری می کردند تا مورد بخشش مرشد قرار می گرفتند.

.......

[۱۶۴۶] ﺻُﻠﺐ : ﺩﺭ ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻧﻬﺎﻯ ﭘﺸﺖ ﺩﻭﺵ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﻯ ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎﻩ، ﻟﻴﮑﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭﮔﺎﻩ ﻧﻄﻔﻪ ﺍﺳﺖ .

ﻃُﻠﺐ : ﮔﺮﻭﻩ ﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ، ﻓﻮﺟﯽ ﺍﺯ ﻟﺸﮑﺮ، پیروان.

ﺟﺎﻥ ﭘﺎﮐﺎﻥ ﻃُﻠﺐ ﻃُﻠﺐ ﻭ ﺟﻮﻕ ﺟﻮﻕ                  ﺁﯾﺪﺕ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﺍﺣﯽ ﻣﺴﺖ ﺷﻮﻕ

......

[۱۶۴۸] زآن گدارویانِ نادیده ز آز                      آن در رحمت بر ایشان شد فراز

.........

[۱۶۵۰] هر چه تن تحریم تر، روح فربه تر.

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

طوطی و بازرگان ۴ - ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻗﻮﻝ ﻓﺮﯾﺪﺍﻟﺪّﯾﻦ ﻋﻄّﺎﺭ (ﺗﻮ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﺴﯽ ﺍﯼ ﻏﺎﻓﻞ! ﻣﯿﺎﻥ ﺧﺎﮎ، ﺧﻮﻥ ﻣﯽﺧﻮﺭ/ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐﺩﻝ، ﺍﮔﺮ ﺯﻫﺮﯼ ﺧﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﺍﻧﮕﺒﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ)

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

ﺻﺎﺣﺐِ ﺩﻝ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﺯﯾﺎﻥ                            ﮔﺮ ﺧﻮﺭﺩ ﺍﻭ ﺯﻫﺮِ ﻗﺎﺗﻞ ﺭﺍ ﻋﯿﺎﻥ

ﺯﺁﻥ ﮐﻪ ﺻﺤّﺖ ﯾﺎﻓﺖ، ﻭﺯ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺭَﺳﺖ              ﻃﺎﻟﺐِ ﻣﺴﮑﯿﻦ ﻣﯿﺎﻥ ﺗَﺐ ﺩﺭ اﺳﺖ

ﮔﻔﺖ پیغمبر ﮐﻪ: ﺍﯼ ﻣﺮﺩِ ﺟِﺮﯼ                           ﻫﺎﻥ! ﻣﮑﻦ ﺑﺎ ﻫﯿﭻ ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﻣِﺮﯼ [۱۶۱۵]                          ۱۶۱۵

ﺩﺭ ﺗﻮ ﻧﻤﺮﻭﺩی است، ﺁﺗﺶ ﺩﺭ ﻣﺮﻭ                     ﺭﻓﺖ ﺧﻮﺍﻫﯽ، ﺍﻭّﻝ ﺍﺑﺮﺍﻫﯿﻢ ﺷﻮ

ﭼﻮﻥ ﻧﻪﺍﯼ ﺳﺒّﺎﺡ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺭﯾﺎییی                         ﺩﺭ ﻣﯿﻔﮑﻦ ﺧﻮﯾﺶ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﯾﯿﯽ [۱۶۱۷]

ﺍﻭ ﺯ ﺁﺗﺶ، ﻭَﺭﺩِ ﺍﺣﻤﺮ ﺁﻭﺭﺩ                                  ﺍﺯ ﺯﯾﺎن ها ﺳﻮﺩ ﺑﺮ ﺳَﺮ ﺁﻭﺭﺩ

ﮐﺎﻣﻠﯽ ﮔﺮ ﺧﺎﮎ ﮔﯿﺮﺩ، ﺯﺭ ﺷﻮﺩ                            ﻧﺎﻗﺺ ﺍﺭ ﺯﺭ ﺑُﺮﺩ، ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺷﻮﺩ

ﭼﻮﻥ ﻗﺒﻮﻝِ ﺣﻖ ﺑُﻮَﺩ ﺁﻥ ﻣﺮﺩِ ﺭﺍﺳﺖ                    ﺩﺳﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻫﺎ ﺩﺳﺖ ﺧﺪﺍﺳﺖ                                 ۱۶۲۰

ﺩﺳﺖِ ﻧﺎﻗﺺ، ﺩﺳﺖِ ﺷﯿﻄﺎن است ﻭ ﺩﯾﻮ            ﺯﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﻧﺪﺭ ﺩﺍﻡِ تکلیف است ﻭ ﺭﯾﻮ [۱۶۲۱]

ﺟﻬﻞ ﺁﯾﺪ ﭘﯿﺶ ﺍﻭ، ﺩﺍﻧﺶ ﺷﻮﺩ                            ﺟﻬﻞ ﺷﺪ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣُﻨﮑِﺮ ﺭﻭﺩ

ﻫﺮﭼﻪ ﮔﯿﺮﺩ ﻋﻠّﺘﯽ، ﻋﻠّﺖ ﺷﻮﺩ                              ﮐﻔﺮ ﮔﯿﺮﺩ ﮐﺎﻣﻠﯽ، ﻣﻠّﺖ ﺷﻮﺩ [۱۶۲۳]

ﺍﯼ ﻣِﺮﯼ ﮐﺮﺩﻩ ﭘﯿﺎﺩﻩ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺭ                                 ﺳَﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﯽ ﺑُﺮﺩ، ﺍﮐﻨﻮﻥ ﭘﺎﯼ ﺩﺍﺭ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

* ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻏﺰﻝ ﺍﻭ ﮐﻪ ﺍﯾﻨﺠﺎ ﻣﯽﺁﻭﺭﯾﻢ :

ﭼﻪ ﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﺭﯾﺎﯼ ﺑﯽﭘﺎﯾﺎﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ.              ﺑﺨﺎﺭﺵ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﮔﺮﺩﺩ ﮐﻒ ﺩﺭﯾﺎ ﺯﻣﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﻟﺐ ﺩﺭﯾﺎ ﻫﻤﻪ ﮐﻔﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭﯾﺎ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﯾﻦﺩﺍﺭﯼ                 ﻭﻟﯿﮑﻦ ﮔﻮﻫﺮ ﺩﺭﯾﺎ ﻭﺭﺍﯼ ﮐﻔﺮ ﻭ ﺩﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺍﮔﺮ ﺁﻥ ﮔﻮﻫﺮ ﻭ ﺩﺭﯾﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﺭﯼ                ﺗﻮ ﺭﺍ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻫﻢ، ﻭﻟﯽ ﻧﻪ ﺁﻥ ﻧﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﯾﻘﯿﻦ ﻣﯽﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻮﺩ ﻫﻢ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ ﻧﺒﻮﺩ            ﯾﻘﯿﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﮔﻤﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ، ﮔﻤﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ ﯾﻘﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺩﺭﯾﻦ ﺩﺭﯾﺎ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻧﻪ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻧﻪ ﺩﺭﯾﺎ ﻫﻢ            ﻧﺪﺍﻧﺪ ﻫﯿﭽﮑﺲ ﺍﯾﻦ ﺳِﺮّ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﮐﻮ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﮐﺰﯾﻦ ﺩﺭﯾﺎ ﻭ ﺯﯾﻦ ﮔﻮﻫﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﯾﺎﺑﯽ                ﻧﺸﺎﻧﯽ ﻧﺒﻮﺩﺕ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻮ ﻧﻔﺴﺖ ﻫﻤﻨﺸﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺍﮔﺮ ﺻﺪ ﺳﺎﻝ ﺭﻭﺯ ﻭ ﺷﺐ ﺭﯾﺎﺿﺖ ﻣﯽﮐﺸﯽ ﺩﺍﯾﻢ              ﻣﺒﺎﺵ ﺍﯾﻤﻦ ﯾﻘﯿﻦ ﻣﯽﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﻧﻔﺴﺖ ﺩﺭ ﮐﻤﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﭼﻮ ﺗﻮ ﻧﻔﺴﯽ ﺯ ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﯼ، ﮐﯽ ﺩﺍﻧﯽ ﮐﻤﺎﻝ ﺩﻝ؟                ﮐﻤﺎﻝ ﺩﻝ ﮐﺴﯽ ﺩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﯼ ﺭﺍﻩﺑﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺗﻮ ﺻﺎﺣﺐﻧﻔﺴﯽ ﺍﯼ ﻏﺎﻓﻞ ﻣﯿﺎﻥ ﺧﺎﮎ ﺧﻮﻥ ﻣﯽﺧﻮﺭ        ﮐﻪ ﺻﺎحب دﻝ ﺍﮔﺮ ﺯﻫﺮﯼ ﺧﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﺍﻧﮕﺒﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﻧﺪﺍﻧﺪ ﮐﺮﺩ ﺻﺎﺣﺐﻧﻔﺲ ﮐﺎﺭ ﻫﯿﭻ ﺻﺎﺣﺐﺩﻝ                     ﻭﮔﺮ ﮔﻮﯾﺪ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﮐﺮﺩ ﺍﺑﻠﯿﺲ ﻟﻌﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﺸﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﺭﯼ ﺭﺍﺳﺘﯿﻦ ﻫﺴﺘﺖ            ﻗﺪﻡ ﺩﺭ ﺷﺮﻉ ﻣﺤﮑﻢ ﮐﻦ ﮐﻪ ﮐﺎﺭﺕ ﺭﺍﺳﺘﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﻧﻘﻄﻪﯼ ﺗﻘﻮﯼ ﺑﮕﺮﺩﺩ ﯾﮏ ﺩﻣﺖ ﺩﯾﺪﻩ                        ﺳﺰﺍﯼ ﺩﯾﺪﻩﯼ ﮔﺮﺩﯾﺪﻩ ﻣﯿﻞ ﺁﺗﺸﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

ﺗﻮ ﺍﯼ ﻋﻄّﺎﺭ ﻣﺤﮑﻢ ﮐﻦ ﻗﺪﻡ ﺩﺭ ﺟﺎﺩﻩﯼ ﻣﻌﻨﯽ                    ﮐﻪ ﺍﻧﺪﺭ ﺧﺎﺗﻢ ﻣﻌﻨﯽ ﻟﻘﺎﯼ ﺣﻖ ﻧﮕﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ

...............

[۱۶۱۵] ﺟِﺮﯼ : بحث، جدل؛           جَری: گستاخ.                    مِری: ستیز کردن.

..........

[۱۶۱۷] سباح: شناگر.

.........

[۱۶۲۱] ﺭﯾﻮ : ﻣﮑﺮ ﻭ ﺣﯿﻠﻪ.

ﺁﻥ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﮐِﺖ ﻫﻤﯽﺩﺍﺩﻧﺪ ﺭﯾﻮ           ﭼﻮﻥ ﺑﺒﯿﻨﻨﺪﺕ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪﺕ ﮐﻪ ﺩﯾﻮ

........

[۱۶۲۳] علّت: بیماری.           ﻣﻠّﺖ : ﮐﯿﺶ، ﺩﯾﻦ.

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

طوطی و بازرگان

طوطی و بازرگان ۱ - قصه ی بازرگان که طوطی محبوس او، او را پیغام داد به طوطیان هندوستان، هنگام رفتن به تجارت

..........

طوطی و بازرگان ۲ - ﺻﻔﺖ ﺍَﺟﻨﺤﻪﯼ ﻃﯿﻮﺭ ﻋُﻘﻮﻝ ﺍﻟﻬﯽ

..........

طوطی و بازرگان ۳ - ﺩﯾﺪﻥ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺷﺖ ﻭ ﭘﯿﻐﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﯿﺪﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ

............

طوطی و بازرگان ۴ - ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻗﻮﻝ ﻓﺮﯾﺪﺍﻟﺪّﯾﻦ ﻋﻄّﺎﺭ (ﺗﻮ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﺴﯽ ﺍﯼ ﻏﺎﻓﻞ! ﻣﯿﺎﻥ ﺧﺎﮎ، ﺧﻮﻥ ﻣﯽﺧﻮﺭ/ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐﺩﻝ، ﺍﮔﺮ ﺯﻫﺮﯼ ﺧﻮﺭﺩ ﺁﻥ ﺍﻧﮕﺒﯿﻦ باشد)

............

طوطی و بازرگان ۵ - ﺗﻌﻈﯿﻢ ﺳﺎﺣﺮﺍﻥ ﻣﺮ ﻣﻮﺳﯽ ﺭﺍ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﻟﺴّﻼﻡ ﮐﯽ ﭼﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﯽ ﺍﻭّﻝ ﺗﻮ ﺍﻧﺪﺍﺯﯼ ﻋﺼﺎ

...........

طوطی و بازرگان ۶ - ﺑﺎﺯﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﺑﺎ ﻃﻮﻃﯽ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﯾﺪ ﺍﺯ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ

...........

طوطی و بازرگان ۷ - ﺷﻨﯿﺪﻥ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﻭ ﻣُﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﺩﺭ ﻗﻔﺺ ﻭ ﻧﻮﺣﻪﯼ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﺑﺮ ﻭﯼ

..........

طوطی و بازرگان ۸ - ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻗﻮﻝ ﺣﮑﯿﻢ: به هر چه اﺯ ﺭﺍﻩ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﯽ، ﭼﻪ ﮐﻔﺮ ﺁﻥ ﺣﺮﻑ ﻭ ﭼﻪ ﺍﯾﻤﺎﻥ / به هر چه ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﻭﺭ ﺍﻓﺘﯽ، ﭼﻪ ﺯﺷﺖ ﺁﻥ ﻧﻘﺶ ﻭ ﭼﻪ ﺯﯾﺒﺎ

..........

طوطی و بازرگان ۹ - رجوع به حکایت خواجه‌ی تاجر

..........

طوطی و بازرگان ۱۰ - برون انداختن مرد تاجر طوطی را از قفص و پرّیدن طوطیِ مُرده

طوطی و بازرگان ۳ - ﺩﯾﺪﻥ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺷﺖ ﻭ ﭘﯿﻐﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﯿﺪﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

ﭼﻮﻥ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺍﻗﺼﺎﯼِ ﻫِﻨﺪُﺳﺘﺎﻥ ﺭﺳﯿﺪ                      ﺩﺭ ﺑﯿﺎﺑﺎﻥ، ﻃﻮطیِ ﭼﻨﺪﯼ ﺑﺪﯾﺪ [۱۵۹۷]

ﻣﺮﮐﺐ ﺍِﺳﺘﺎﻧﯿﺪ، ﭘﺲ ﺁﻭﺍﺯ ﺩﺍﺩ                                ﺁﻥ ﺳﻼﻡ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺑﺎﺯ ﺩﺍﺩ [۱۵۹۸]

ﻃﻮﻃﯽ ای ﺯﺍﻥ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ، ﻟﺮﺯﯾﺪ ﺑﺲ                     ﺍُﻭﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﻣُﺮﺩ ﻭ ﺑُﮕﺴﺴﺘﺶ ﻧَﻔَﺲ                               

ﺷﺪ ﭘﺸﯿﻤﺎﻥ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﺍﺯ ﮔﻔﺖِ ﺧﺒﺮ                           ﮔﻔﺖ: "ﺭﻓﺘﻢ ﺩﺭ ﻫﻼﮎِ ﺟﺎﻧﻮﺭ                                   ۱۶۰۰

ﺍﯾﻦ ﻣﮕﺮ ﺧﻮﯾﺸَﺴﺖ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯿﮏ؟    ‌‌‌‌‌                  ﺍﯾﻦ ﻣﮕﺮ ﺩﻭ ﺟﺴﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﺡ ﯾَﮏ؟

ﺍﯾﻦ ﭼﺮﺍ ﮐﺮﺩﻡ؟ ﭼﺮﺍ ﺩﺍﺩﻡ ﭘﯿﺎﻡ؟                              ﺳﻮﺧﺘﻢ ﺑﯿﭽﺎﺭﻩ ﺭﺍ ﺯﯾﻦ ﮔﻔﺖِ ﺧﺎﻡ"

ﺍﯾﻦ ﺯﺑﺎﻥ ﭼﻮﻥ ﺳﻨﮓ ﻭ ﻫﻢ ﺁﻫﻦﻭَش است               ﻭ ﺁن چه ﺑِﺠﻬَﺪ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ، ﭼﻮﻥ ﺁتش است

ﺳﻨﮓ ﻭ ﺁﻫﻦ ﺭﺍ ﻣَﺰَﻥ ﺑﺮ ﻫﻢ ﮔﺰﺍﻑ                             ﮔَﻪ ﺯ ﺭﻭﯼِ ﻧَﻘﻞ ﻭ ﮔَﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﯼِ ﻻﻑ

ﺯﺁﻥ ﮐﻪ ﺗﺎﺭﯾﮑﺴﺖ ﻭ ﻫﺮ ﺳﻮ ﭘﻨﺒﻪﺯﺍﺭ                         ﺩﺭﻣﯿﺎﻥِ ﭘﻨﺒﻪ، ﭼﻮﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺮﺍﺭ؟                              ۱۶۰۵

ﻇﺎﻟﻢ ﺁﻥ ﻗﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺩﻭﺧﺘﻨﺪ                        ﺯ آﻥ سخن ها، ﻋﺎﻟَﻤﯽ ﺭﺍ ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ

ﻋﺎﻟَﻤﯽ ﺭﺍ ﯾﮏ ﺳﺨﻦ ﻭﯾﺮﺍﻥ ﮐﻨﺪ                                ﺭﻭﺑَﻬﺎﻥِ ﻣﺮﺩﻩ ﺭﺍ ﺷﯿﺮﺍﻥ ﮐﻨﺪ

ﺟﺎن ها ﺩﺭ ﺍﺻﻞ، ﺧﻮﺩ ﻋﯿﺴﯽﺩَم اند                        ﯾﮏ ﺯﻣﺎﻥ ﺯخم اند ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺮهَم اند

ﮔﺮ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﺯ ﺟﺎن ها ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﯽ                               ﮔﻔﺖِ ﻫﺮ ﺟﺎﻧﯽ، ﻣﺴﯿﺢ ﺁﺳﺎﺳﺘﯽ [۱۶۰۹]

ﮔﺮ ﺳﺨﻦ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﮐﻪ ﮔﻮﯾﯽ ﭼﻮﻥ ﺷﮑﺮ                     ﺻﺒﺮ ﮐﻦ، ﺍﺯ ﺣﺮﺹ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺣﻠﻮﺍ مَخَر                       ۱۶۱۰

ﺻﺒﺮ، ﺑﺎﺷﺪ ﻣُﺸﺘَﻬﺎﯼ ﺯﯾﺮَﮐﺎﻥ                                      ﻫﺴﺖ ﺣﻠﻮﺍ، ﺁﺭﺯﻭﯼِ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ

ﻫﺮﮐﻪ ﺻﺒﺮ ﺁﻭﺭﺩ، ﮔﺮﺩﻭﻥ ﺑَﺮﺭَﻭﺩ                                  ﻫﺮ ﮐﻪ ﺣﻠﻮﺍ خَرَﺩ، ﻭﺍﭘﺲﺗﺮ ﺭﻭﺩ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

[۱۵۹۷] اقصی: دورتر: دورترین.

........

[۱۵۹۸] استانید: ایستانید: متوقف کرد.

........

[۱۶۰۹] ﯾﺎﺩﺁﻭﺭ ﺑﯿﺖ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺣﺎﻓﻆ :

ﻓﯿﺾ ﺭﻭﺡﺍﻟﻘﺪﺱ ﺍﺭ ﺑﺎﺯ ﻣﺪﺩ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ.                ﺩﮔﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺑﮑﻨﻨﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﺴﯿﺤﺎ ﻣﯽﮐﺮﺩ

صفحه ی قبل                                                                                                                             صفحه ی بعد