طوطی و بازرگان ۱ - قصه ی بازرگان که طوطی محبوس او، او را پیغام داد به طوطیان هندوستان، هنگام رفتن به تجارت
صفحه ی قبل صفحه ی بعد
ﺑﻮﺩ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻃﻮطی ای ﺩﺭ قفس ﻣﺤﺒﻮﺱ، ﺯﯾﺒﺎ، ﻃﻮطی ای
ﭼﻮﻥ ﮐﻪ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﺳﻔﺮ ﺭﺍ ﺳﺎﺯ ﮐﺮﺩ ﺳﻮﯼ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎﻥ ﺷﺪﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩ
ﻫﺮ ﻏﻼﻡ ﻭ ﻫﺮ ﮐﻨﯿﺰﮎ ﺭﺍ ﺯ ﺟﻮﺩ ﮔﻔﺖ: "ﺑﻬﺮ ﺗﻮ ﭼﻪ ﺁﺭﻡ؟ ﮔﻮﯼ ﺯﻭﺩ"
ﻫﺮ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻭﯼ، ﻣُﺮﺍﺩﯼ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﮐﺮﺩ ﺟُﻤﻠﻪ ﺭﺍ ﻭﻋﺪﻩ ﺑﺪﺍﺩ ﺁﻥ ﻧﯿﮏ ﻣﺮﺩ ۱۵۶۰
ﮔﻔﺖ ﻃﻮﻃﯽ ﺭﺍ: "ﭼﻪ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﺍﺭﻣﻐﺎﻥ کآﺭَﻣَﺖ ﺍﺯ ﺧِﻄّﻪﯼ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ؟"
ﮔﻔﺘﺶ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﮐﻪ: "ﺁﻧﺠﺎ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﭼﻮﻥ ﺑﺒﯿﻨﯽ، ﮐُﻦ ﺯ ﺣﺎﻝِ ﻣﻦ ﺑﯿﺎﻥ
کآﻥ ﻓﻼﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﮐﻪ ﻣُﺸﺘﺎﻕ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﻗﻀﺎﯼِ ﺁﺳﻤﺎﻥ، ﺩﺭ ﺣﺒﺲِ ﻣﺎﺳﺖ
ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﮐﺮﺩ ﺍﻭ ﺳﻼﻡ ﻭ ﺩﺍﺩ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭﺯ ﺷﻤﺎ ﭼﺎﺭﻩ ﻭ ﺭَﻩِ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺧﻮﺍﺳﺖ
ﮔﻔﺖ: ﻣﯽﺷﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺍﺷﺘﯿﺎﻕ ﺟﺎﻥ ﺩﻫﻢ، ﺍین جا ﺑﻤﯿﺮﻡ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻕ؟ ۱۵۶۵
ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺍ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺑﻨﺪِ ﺳﺨﺖ؟ ﮔَﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﺳﺒﺰﻩ، ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮ ﺩﺭﺧﺖ؟
ﺍﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻓﺎﯼِ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ؟ ﻣﻦ ﺩﺭﯾﻦ ﺣﺒﺲ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﮔُﻠﺴِﺘﺎﻥ؟
ﯾﺎﺩ ﺁﺭﯾﺪ ﺍﯼ ﻣِﻬﺎﻥ ﺯﯾﻦ مُرغِ ﺯﺍﺭ ﯾﮏ ﺻَﺒﻮﺣﯽ ﺩﺭﻣﯿﺎﻥِ مَرغزار"
ﯾﺎﺩ ﯾﺎﺭﺍﻥ، ﯾﺎﺭ ﺭﺍ ﻣﯿﻤﻮﻥ ﺑُﻮﺩ ﺧﺎﺻﻪ کآﻥ ﻟﯿﻠﯽ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﻨﻮﻥ ﺑُﻮﺩ
ﺍﯼ ﺣﺮﯾﻔﺎﻥِ ﺑُﺖِ ﻣﻮﺯﻭﻥِ ﺧﻮﺩ ﻣﻦ ﻗﺪح ها ﻣﯽﺧﻮﺭﻡ ﭘُﺮ ﺧﻮﻥِ ﺧﻮﺩ ۱۵۷۰
ﯾﮏ ﻗﺪﺡ ﻣَﯽ ﻧﻮﺵ ﮐﻦ ﺑَﺮ ﯾﺎﺩِ ﻣﻦ ﮔﺮ ﻧﻤﯽﺧﻮﺍﻫﯽ ﮐﻪ ﺑِﺪﻫﯽ ﺩﺍﺩِ ﻣﻦ
ﯾﺎ ﺑﯿﺎﺩِ ﺍﯾﻦ ﻓِﺘﺎﺩﻩﯼ ﺧﺎﮎﺑﯿﺰ ﭼﻮﻥ ﮐﻪ ﺧﻮﺭﺩﯼ، ﺟُﺮﻋﻪیی ﺑﺮ ﺧﺎﮎ ﺭﯾﺰ
ﺍﯼ ﻋﺠﺐ! ﺁﻥ ﻋﻬﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﮐﻮ؟ ﻭﻋﺪﻩﻫﺎﯼِ ﺁﻥ ﻟﺐِ ﭼﻮﻥ ﻗﻨﺪ ﮐﻮ؟
ﮔﺮ ﻓﺮﺍﻕِ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺑَﺪ ﺑﻨﺪﮔﯿﺴﺖ ﭼﻮﻥ ﺗﻮ ﺑﺎ ﺑَﺪ، ﺑَﺪ ﮐُﻨﯽ، ﭘﺲ ﻓﺮﻕ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺍﯼ ﺑَﺪﯼ ﮐﻪ ﺗﻮ ﮐﻨﯽ ﺩﺭ ﺧﺸﻢ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻃﺮﺏﺗﺮ ﺍﺯ ﺳﻤﺎﻉ ﻭ ﺑﺎﻧﮓِ ﭼﻨﮓ ۱۵۷۵
ﺍﯼ ﺟﻔﺎﯼِ ﺗﻮ ﺯ ﺩﻭﻟﺖ، ﺧﻮﺏﺗﺮ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡِ ﺗﻮ، ﺯ ﺟﺎﻥ، ﻣﺤﺒﻮﺏﺗﺮ
ﻧﺎﺭ ﺗﻮ ﺍین است، ﻧﻮﺭﺕ ﭼﻮﻥ ﺑﻮﺩ؟ ﻣﺎﺗﻢ ﺍﯾﻦ، ﺗﺎ ﺧﻮﺩ ﮐﻪ ﺳﻮﺭﺕ ﭼﻮﻥ ﺑﻮﺩ؟
ﺍﺯ ﺣﻼﻭت ها ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﺟَﻮﺭِ ﺗﻮ ﻭﺯ ﻟﻄﺎﻓﺖ ﮐﺲ ﻧﯿﺎﺑﺪ ﻏﻮﺭِ ﺗﻮ
ﻧﺎﻟﻢ ﻭ ﺗﺮﺳﻢ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺑﺎﻭﺭ ﮐُﻨﺪ ﻭﺯ ﮐﺮﻡ ﺁﻥ ﺟﻮﺭ ﺭﺍ ﮐﻤﺘﺮ ﮐُﻨﺪ
ﻋﺎﺷﻘﻢ ﺑﺮ ﻗﻬﺮ ﻭ ﺑﺮ ﻟﻄﻔﺶ به جِدّ ﺑﻮﺍﻟﻌﺠﺐ! ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﺍﯾﻦ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺿِﺪّ ۱۵۸۰
ﻭﺍﻟﻠّﻪ ﺍﺭ ﺯﯾﻦ ﺧﺎﺭ ﺩﺭ ﺑُﺴﺘﺎﻥ ﺷﻮﻡ هم چو ﺑﻠﺒﻞ ﺯﯾﻦ ﺳﺒﺐ ﻧﺎﻻﻥ ﺷﻮﻡ
ﺍﯾﻦ ﻋَﺠَﺐ ﺑﻠﺒﻞ، ﮐﻪ ﺑﮕﺸﺎﯾﺪ ﺩﻫﺎﻥ ﺗﺎ خورد ﺍﻭ ﺧﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮔُﻠﺴِﺘﺎﻥ
ﺍﯾﻦ ﭼﻪ ﺑﻠﺒﻞ؟ ﺍﯾﻦ ﻧﻬﻨﮓِ ﺁتشی است ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺎﺧﻮش ها ﺯ ﻋﺸﻖ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﺧﻮشی است
ﻋﺎﺷﻖ کُلّ است و ﺧﻮﺩ کُلّ است ﺍﻭ ﻋﺎﺷﻖِ خویش است ﻭ ﻋﺸﻖِ ﺧﻮﯾﺶﺟﻮ
صفحه ی قبل صفحه ی بعد
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
* ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻘﺘﺒﺲ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺭﻧﺎﻣﻪ ﺷﯿﺦ ﻋﻄﺎﺭ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺩﺭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﯽ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﻧﯿﺸﺎﺑﻮﺭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺷﯿﺦ ﻋﻄﺎﺭ ﻫﺪﯾﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﺍﺳﺮﺍﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﭼﻬﻞ ﻭ ﺷﺶ ﺑﯿﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺜﻨﻮﯼ ﺳﯿﺼﺪ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺑﯿﺖ :
ﺣﮑﯿﻢ ﻫﻨﺪ ﺳﻮﯼ ﺷﻬﺮ ﭼﯿﻦ ﺷﺪ ﺑﻘﺼﺮ ﺷﺎﻩ ﺗﺮﮐﺴﺘﺎﻥ ﺯﻣﯿﻦ ﺷﺪ
ﺷﻬﯽ ﻣﯿﺪﯾﺪ ﻃﻮﻃﯽ ﻫﻢ ﻧﺸﯿﻨﺶ ﻗﻔﺲ ﮐﺮﺩﻩ ﺯ ﺳﺨﺘﯽ ﺁﻫﻨﯿﻨﺶ
ﭼﻮ ﻃﻮﻃﯽ ﺩﯾﺪ ﻫﻨﺪﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺯﻓﺎﻥ ﺑﮕﺸﺎﺩ ﻃﻮﻃﯽ ﻫﻢ ﭼﻮ ﺷﮑﺮ
ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﻬﺮ ﺧﺪﺍ ﺍﯼ ﮐﺎﺭ ﭘﺮﺩﺍﺯ ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺯﯼ ﺑﻬﻨﺪﺳﺘﺎﻥ ﺭﺳﯽ ﺑﺎﺯ
ﺳﻼﻡ ﻣﻦ ﺑﯿﺎﺭﺍﻧﻢ ﺭﺳﺎﻧﯽ ﺟﻮﺍﺑﯽ ﺑﺎﺯﺁﺭﯼ ﮔﺮ ﺗﻮﺍﻧﯽ
ﺑﺪﯾﺸﺎﻥ ﮔﻮﯼ ﺁﻥ ﻣﻬﺠﻮﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺯ ﭼﺸﻢ ﻫﻢﻧﺸﯿﻨﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩ
ﺑﺰﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﻗﻔﺲ ﭼﻮﻥ ﺳﻮﮔﻮﺍﺭﯼ ﻧﻪ ﻫﻢﺩﺭﺩﯼ ﻣﺮﺍ ﻧﻪ ﻏﻢﮔﺴﺎﺭﯼ
ﭼﻪ ﺳﺎﺯﺩ ﺗﺎ ﺭﺳﺪ ﻧﺰﺩ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺯ؟ ﭼﻪ ﺗﺪﺑﯿﺮﺳﺖ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍﺯ
ﺣﮑﯿﻢ ﺁﺧﺮ ﭼﻮ ﺑﺎ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﺷﺪ ﺑﺮِ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯿﺎﻥ ﺩﻟﺴﺘﺎﻥ ﺷﺪ
ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﺩﻝﺯﻧﺪﻩ ﻣﯿﺪﯾﺪ ﺑﮕﺮﺩ ﺷﺎﺧﻬﺎ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﻣﯿﺪﯾﺪ
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻫﺮ ﯾﮑﯽ ﺷﮑﺮ ﺑﻤﻨﻘﺎﺭ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﻭ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﮐﺎﺭ ..
ﺣﮑﯿﻢ ﻫﻨﺪ ﺁﻥ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺑﺮﮔﻔﺖ ﻏﻢ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﻏﻤﺨﻮﺍﺭ ﺑﺮﮔﻔﺖ
ﭼﻮ ﺑﺸﻨﻮﺩﻧﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﯿﮏﺑﺨﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﺮ ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ
ﭼﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﺎﺥ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﺑﺮ ﺧﺎﮎ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﯽ ﺟﺎﻥ ﺑﺮﺁﻣﺪ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﺍ ﭘﺎﮎ
ﺯ ﺣﺎﻝ ﻣﺮﮒ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻣﺮﺩ ﻫﺸﯿﺎﺭ ﻋﺠﺐ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﭘﺸﯿﻤﺎﻥ ﺷﺪ ﺯ ﮔﻔﺘﺎﺭ
ﺑﺂﺧﺮ ﺳﻮﯼ ﭼﯿﻦ ﭼﻮﻥ ﺑﺎﺯ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺳﻮﯼ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﺁﻣﺪ ﺭﺍﺯ ﺑﮕﺸﺎﺩ
ﮐﻪ ﯾﺎﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﻏﻢ ﺗﻮ ﺟﺎﻥ ﻧﺒﺮﺩﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺧﺎﮎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻧﺪ
ﭼﻮ ﻃﻮﻃﯽ ﺁﻥ ﺳﺨﻦ ﺑﺸﻨﯿﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺰﺩ ﺍﻧﺪﺭ ﻗﻔﺲ ﻟﺨﺘﯽ ﭘﺮ ﻭ ﺑﺎﻝ
ﭼﻮ ﺑﺎﺩﯼ ﺁﺗﺸﯽ ﺩﺭ ﺧﻮﯾﺸﺘﻦ ﺯﺩ ﺗﻮ ﮔﻔﺘﯽ ﺟﺎﻥ ﺑﺪﺍﺩ ﺍﻭ ﻧﯿﺰ ﻭ ﺗﻦ ﺯﺩ
ﯾﮑﯽ ﺁﻣﺪ ﻓﺮﯾﺐ ﺍﻭ ﻧﺒﺸﻨﺎﺧﺖ ﮔﺮﻓﺘﺶ ﭘﺎﯼ ﻭ ﺍﻧﺪﺭ ﮔﻠﺨﻦ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ
ﭼﻮ ﺩﺭ ﮔﻠﺨﻦ ﻓﺘﺎﺩ ﺁﻥ ﻃﻮﻃﯽ ﺧﻮﺵ ﺯ ﮔﻠﺨﻦ ﺑﺮ ﭘﺮﯾﺪ ﻭ ﺷﺪ ﭼﻮ ﺁﺗﺶ
ﻧﺸﺴﺖ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻗﺼﺮ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺣﮑﯿﻢ ﻫﻨﺪ ﺭﺍ ﮔﻔﺖ ﺍﯼ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ
ﻣﺮﺍ ﺗﻌﻠﯿﻢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺁﻥ ﻋﺰﯾﺰﺍﻥ ﮐﻪ ﻫﻢ ﭼﻮﻥ ﺑﺮﮒ ﺷﻮ ﺑﺮ ﺧﺎﮎ ﺭﯾﺰﺍﻥ
ﻃﻠﺐ ﮐﺎﺭ ﺧﻼﺻﯽ ﻫﻢ ﭼﻮ ﻣﺎ ﮐﻦ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﮐﻦ
ﺑﻤﯿﺮ ﺍﺯ ﺧﻮﯾﺶ ﺗﺎ ﯾﺎﺑﯽ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻩ ﻧﮕﯿﺮﻧﺪ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ...
....................
[۱۶۶۸] مِهان: جمع مِه: بزرگان. صَبوح: شرابی که بامداد خورده شود.
....................
[۱۵۷۲] اگر شراب خوری، جرعه ای فشان بر خاک زآن گناه که نفعی رسد به غیر، چه باک حافظ
صفحه ی قبل صفحه ی بعد
