طوطی و بازرگان ۱۰ - برون انداختن مرد تاجر طوطی را از قفص و پرّیدن طوطیِ مُرده
صفحه ی قبل صفحه ی بعد
بعد از آنش، از قفس بیرون فکند طوطیک پرّید تا شاخِ بلند ۱۸۳۵
طوطیِ مُرده، چنان پرواز کرد کآفتاب شرق، تُرکی‌تاز کرد
خواجه حیران گشت اندر کارِ مرغ بی‌خبر، ناگه بدید اسرارِ مرغ
روی بالا کرد و گفت: "ای عندلیب! از بیانِ حالِ خودمان، ده نصیب
او چه کرد آنجا که تو آموختی؟ ساختی مکری و ما را سوختی"
گفت طوطی: کو به فعلم پند داد که: "رها کن لطفِ آواز و وَداد ۱۸۴۰
زآن که آوازت تو را در بند کرد" خویشتن، مُرده پَیِ این پند کرد
یعنی: ای مطرب شده با عام و خاص مُرده شو چون من، که تا یابی خلاص
دانه باشی، مرغکانت برچنند غنچه باشی، کودکانت برکَنند
دانه پنهان کن، به کُلّی دام شو غنچه پنهان کن، گیاهِ بام شو
هر که داد او، حُسنِ خود را در مَزاد صد قضایِ بَد، سوی او رُو نهاد ۱۸۴۵
چَشم ها و خشم ها و رَشک ها بر سرش ریزد چو آب از مَشک ها
دشمنان، او را ز غیرت می‌دَرند دوستان هم، روزگارش می‌بَرند
آن که غافل بود از کِشت و بهار او چه داند قیمتِ این روزگار؟
در پناهِ لطفِ حق باید گریخت کو هزاران لطف، بر ارواح ریخت
تا پناهی یابی، آن گه چون پناه؟ آب و آتش، مر تو را گردد سپاه ۱۸۵۰
نوح و موسی را نه دریا یار شد؟ نه بر اَعداشان به کین، قهّار شد؟
آتش، ابراهیم را نه قلعه بود؟ تا برآورد از دل نمرود دود؟
کوه، یحیی را نه سویِ خویش خواند؟ قاصدانش را به زخمِ سنگ راند؟
گفت: ای یحیی! بیا در من گریز تا پناهت باشم از شمشیرِ تیز
صفحه ی قبل صفحه ی بعد
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
[۱۸۳۶] ترک تاز: تاخت و تاز.
.........
[۱۸۳۸] عندلیب: بلبل؛ مرغ خوش آواز.
.........
[۱۸۴۰] وداد: دوستی، محبت.
پند دادن به عمل، قوی تر از نصیحت زبان است.
.........
[۱۸۴۲تا۱۸۴۸] در برابر زیبایی و عظمت پروردگار تو چیزی نداری که جلوه دهی و اگر فکر کنی زیبایی و عظمتی داری آن را نشان و جلوه نده.
[۱۸۴۵] مزاد: مزایده، به معرض فروش نهادن.
دشمن طاووس آمد فرّ او ای بسی شه را بکشته فرّ او
[۱۸۴۷] روزگار بردن: درنگ کردن، وقت تلف کردن
او جوان‌تر می‌شود تو پیرتر زود باش و روزگار خود مبر
........
[۱۸۴۹تا۱۸۵۴] "از جلوه دادن حسن خود در پناه لطف حق باید گریخت" زیرا او بر روح ما لطف می بارد و چنان پناهی به ما می دهد که در آن همه چیز موافق مصلحت، به خدمت ما در می آید.
صفحه ی قبل صفحه ی بعد
