کنیزک و پادشاه ۱ ( ﻋﺎﺷﻖ شدن ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺑﺮ ﮐﻨﯿﺰکی و خریدن پادشاه آن کنیزک را و ﺭﻧﺠﻮﺭ شدن آن کنیزک ﻭ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﺭ معالجه ی او)
ﺑﺸﻨﻮﯾﺪ ﺍﯼ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ! ﺍﯾﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﺩ، ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﻘﺪِ ﺣﺎﻝ ﻣﺎﺳﺖ ﺁﻥ ٣٥
ﺑﻮﺩ ﺷﺎﻫﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﭘﯿﺶ ﺍﺯﯾﻦ ﻣُﻠﮏِ ﺩﻧﯿﺎ ﺑﻮﺩﺵ ﻭ ﻫﻢ ﻣُﻠﮏِ ﺩﯾﻦ [۳۶]
ﺍﺗّﻔﺎقاً، ﺷﺎﻩ ﺭﻭﺯﯼ ﺷﺪ ﺳﻮﺍﺭ ﺑﺎ ﺧَﻮﺍﺹِ ﺧﻮﯾﺶ، ﺍﺯ ﺑﻬﺮِ ﺷﮑﺎﺭ [۳۷]
ﯾﮏ ﮐﻨﯿﺰﮎ ﺩﯾﺪ، ﺷﻪ ﺑﺮ ﺷﺎه رﺍﻩ ﺷﺪ ﻏﻼﻡِ ﺁﻥ ﮐﻨﯿﺰﮎ، ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ
ﻣﺮﻍِ ﺟﺎﻧﺶ ﺩﺭ قفس، ﭼﻮﻥ ﻣﯽﻃﭙﯿﺪ ﺩﺍﺩ ﻣﺎﻝ ﻭ ﺁﻥ ﮐﻨﯿﺰﮎ ﺭﺍ ﺧﺮﯾﺪ [۳۹]
ﭼﻮﻥ ﺧﺮﯾﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﺪ ﺁﻥ ﮐﻨﯿﺰﮎ، ﺍﺯ ﻗﻀﺎ ﺑﯿﻤﺎﺭ ﺷﺪ ۴۰
ﺁﻥ ﯾﮑﯽ ﺧﺮ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﭘﺎﻻﻧﺶ ﻧﺒﻮﺩ ﯾﺎﻓﺖ ﭘﺎﻻﻥ، ﮔُﺮﮒ، ﺧَﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭُﺑﻮﺩ
ﮐﻮﺯﻩ ﺑﻮﺩﺵ، ﺁﺏ ﻣﯽنآﻣﺪ به دﺳﺖ ﺁﺏ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ ﯾﺎﻓﺖ، ﺧﻮﺩ ﮐﻮﺯﻩ ﺷﮑﺴﺖ
ﺷﻪ، ﻃﺒﯿﺒﺎﻥ، ﺟﻤﻊ ﮐﺮﺩ ﺍﺯ ﭼﭗّ ﻭ ﺭﺍﺳﺖ ﮔﻔﺖ: ﺟﺎﻥِ ﻫﺮ ﺩﻭ، ﺩﺭ ﺩﺳﺖِ ﺷﻤﺎﺳﺖ
ﺟﺎﻥِ ﻣﻦ سَهل است، ﺟﺎﻥِ ﺟﺎﻧﻢ ﺍﻭﺳﺖ ﺩﺭﺩﻣﻨﺪ ﻭ خستهﺍﻡ، ﺩﺭﻣﺎﻧﻢ ﺍﻭﺳﺖ
ﻫﺮ ﮐﻪ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﮐﺮﺩ ﻣَﺮ، ﺟﺎﻥِ ﻣﺮﺍ ﺑُﺮﺩ ﮔَﻨﺞ ﻭ ﺩُﺭّ ﻭ ﻣﺮﺟﺎﻥِ ﻣﺮﺍ [۴۵] ۴۵
ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪﺵ ﮐﻪ: "ﺟﺎن باﺯﯼ ﮐﻨﯿﻢ ﻓﻬﻢ ﮔِﺮﺩ ﺁﺭﯾﻢ ﻭ ﺍﻧﺒﺎﺯﯼ ﮐﻨﯿﻢ [۴۶]
ﻫﺮ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﺎ، ﻣﺴﯿﺢِ ﻋﺎﻟِﻤﯽ اﺳﺖ ﻫﺮ ﺍَﻟَﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﻒِ ﻣﺎ ﻣﺮﻫﻤﯽ اﺳﺖ [۴۷]
ﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﮕﻔﺘﻨﺪ، ﺍﺯ ﺑَﻄَﺮ ﭘﺲ، ﺧﺪﺍ ﺑﻨﻤﻮﺩﺷﺎﻥ، ﻋﺠﺰِ ﺑﺸﺮ [۴۸]
ﺗﺮﮎِ "ﺍِﺳﺘﺜﻨﺎ"، ﻣُﺮﺍﺩﻡ ﻗَﺴﻮَﺗﯽ اﺳﺖ ﻧﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﮔﻔﺘﻦ، ﮐﻪ ﻋﺎﺭِﺽ ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ [۴۹]
ﺍﯼ ﺑﺴﺎ نآﻭﺭﺩﻩ "ﺍِﺳﺘﺜﻨﺎ" ﺑﮕُﻔﺖ، ﺟﺎﻥِ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺟﺎﻥِ "ﺍِﺳﺘﺜﻨﺎ"ﺳﺖ ﺟُﻔﺖ ۵۰
ﻫﺮﭼﻪ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﻋﻼﺝ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻭﺍ ﮔﺸﺖ ﺭﻧﺞ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﻭ ﺣﺎﺟﺖ ﻧﺎﺭﻭﺍ
ﺁﻥ ﮐﻨﯿﺰﮎ ﺍﺯ ﻣﺮﺽ، ﭼﻮﻥ ﻣﻮﯼ ﺷﺪ ﭼﺸﻢِ ﺷَﻪ ﺍﺯ ﺍﺷﮏِ ﺧﻮﻥ، ﭼﻮﻥ ﺟُﻮﯼ ﺷﺪ
ﺍﺯ ﻗﻀﺎ، ﺳَﺮﮐَﻨﮕَﺒﯿﻦ ﺻَﻔﺮﺍ ﻓﺰﻭﺩ ﺭﻭﻏﻦ ﺑﺎﺩﺍﻡ ﺧﺸﮑﯽ ﻣﯽﻧﻤﻮﺩ [۵۳]
ﺍﺯ ﻫَﻠﯿﻠﻪ ﻗﺒﺾ ﺷﺪ، ﺍِﻃﻼﻕ ﺭﻓﺖ ﺁﺏ، ﺁﺗﺶ ﺭﺍ ﻣﺪﺩ ﺷﺪ هم چو ﻧﻔﺖ [۵۴]
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
* ﺍﯾﻦ ﻋﻨﺎﻭﯾﻦ ﺭﺍ، ﮐﻪ ﺍﻓﺰﻭﺩهﯼ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻣﻮﻟﻮﯾﻪ « ﺳﺮﺥ » ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪﻩ اند. ﺭﺳﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﯼ ﮐﻬﻦ ﻋﻨﺎﻭﯾﻦ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣُﺮَﮐَﺐ ﺳُﺮﺥ ﻣﯽ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ « ﺳﺮﺥ » ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﺪند. ﻣﻮﻟﻮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺜﻨﻮﯼ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ ﻗﺮآن ﻣﻘﺪﺱ ﻣﯽﺷﻤﺎﺭﻧﺪ، ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻠﻤﻪﯼ ﺳﻮﺭﻩ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ، ﻋﻨﻮانﻫﺎﯼ ﻣﺜﻨﻮﯼ ﺭﺍ « ﺳﺮﺥ ﺷﺮﯾﻒ » ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ .
** ﻣﺎﺧﻮﺫ از ﭼﻬﺎﺭﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻋﺮﻭﺿﯽ، ﺩﺭ ﺷﺮﺡ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻟﺠﺎﺕ ﺍﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺼﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺩﺭ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭﻧﺎﻣﻪ ﺁﻣﯿﺨﺘﻪ شده.
*** شاه کنایه از عقل و روح؛ کنیزک کنایه از نفس اماره؛ میل به زرگر کنایه از میل به لذات دنیوی؛ طبیب کنایه از او که بیماری نفس را شفا می دهد.
____________________________________________________________________________________________
[۳۶] ملک دین و ملک دنیا: هم پیشوای دینی بود و هم پادشاهی می کرد.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۳۷] خواص کنایه از قوای علمی، عملی، روحی و نظری.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۳۹] در ادبیات عرفانی "جان" به پرنده و "تن" یا "زندگی مادی" به قفس تشبیه شده. البته در این بیت مرغ جان هنوز به کمال نرسیده.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۴۵] "مر،جان" و "مرجان" آرایه تجنیس است .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۴۶] انبازی: هم راهی، هم فکری.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۴۷] طبیب به مسیح تشبیه شده.
هم می توان مسیحِ عالِمی و هم مسیحِ عالَمی به کار برود.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۴۸] ﺑَﻄَﺮ : ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ ﻭ ﺷﺎﺩﯼ ﻣﻔﺮﻁ، ﻏﻔﻠﺖ، ﺗﮑﺒّﺮ ﻭ ﺧﻮﺩﺑﯿﻨﯽ
هم چو ﻫﺎﺭﻭﺕ ﻭ ﭼﻮ ﻣﺎﺭﻭﺕ ﺷﻬﯿﺮ ﺍﺯ ﺑﻄﺮ ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﺯﻫﺮﺁﻟﻮﺩ ﺗﯿﺮ ﺩفتر ﯾﮑﻢ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۴۹] ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ : ﮔﻔﺘﻦ « ﺍﻥ ﺷﺎﺀ ﺍﻟﻠﻪ » ﻭ ﯾﺎ « ﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ » ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭﺁﯾﺎﺕ : إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ کَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِینَ: ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ [ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻜﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ] ﺁﺯﻣﻮﺩﻳﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺁﻥ ﺑﺎﻍ ﺭﺍ [ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﻤﻦ ] ﺁﺯﻣﻮﺩﻳﻢ ، ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﺎﻥ ﺣﺘﻤﺎ ﻣﻴﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﻍ ﺭﺍ ﺑﭽﻴﻨﻨﺪ ،(۱۷) وَلَا یَسْتَثْنُونَ ﻭ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ [ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻬﻴﺪﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﺍﻥ ]ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ .(۱۸) سوره ی قلم
ﺩﺭ ﺻﻔﺖ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺣﻖ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻧﺪ : ﻭﻻ ﯾَﺘَﮑَﻠَّﻤﻮﻥ ﺍِﻟّﺎ ﻭ ﺍﻻﺳﺘِﺜﻨﺎﺀُ ﻓﯽ ﮐَﻼﻣِﻬِﻢ .
# ﺯﯾﻦ ﺳﺒﺐ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ ﮐﻨﯿﺪ ﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﭘﯿﻤﺎﻥ ﺑﺮﺯﻧﯿﺪ ﺩفتر ﺳﻮﻡ
# ﻟﯿﮏ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ ﻭ ﺗﺴﺒﯿﺢ ﺧﺪﺍ ﺯ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺧﻮﺩ ﺑُﺪ ﺍﺯ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺟﺪﺍ
ﺫﮐﺮ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ ﻭ ﺣﺰﻡ ﻣﻠﺘﻮﯼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﯼ ﻣﺜﻨﻮﯼ ﺩفتر ﺷﺸﻢ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۵۳] ﺳﺮﮐﻨﮕﺒﯿﻦ ﻣﺮﮐّﺐ ﺍﺯ ﺳﺮﮐﻪ + ﺍﻧﮕﺒﯿﻦ . ﺳﮑﻨﮕﺒﯿﻦ، ﺳﮑﻨﺠﺒﯿﻦ .
ﺻﻔﺮﺍ ﺍﺯ ﺧﻠﻄﻬﺎﯼ ﭼﻬﺎﺭﮔﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺁﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻠﺨﯽ ﺩﻫﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﻓﻊ ﺁﻥ ﺳﺮﮐﻨﮕﺒﯿﻦ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺗﻮ ﻋﺴﻞ ﻣﺎ ﺳِﺮﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﯿﺎ ﻭ ﺩﯾﻦ ﺩﻓﻊ ﺍﯾﻦ ﺻﻔﺮﺍ ﺑﻮﺩ ﺳﺮﮐﻨﮕﺒﯿﻦ ﺩفتر ﺩﻭﻡ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[۵۴] ﻫﻠﯿﻠﻪ، ﻣﯿﻮﻩ ای خوشه ای که ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣُﺴﻬِﻞ ﻭ ﻣُﻠَﯿّﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻗﺒﺾ : ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻭ ﺧﺸﮑﯽ ﺭﻭﺩﻩ، ﯾﺒﻮﺳﺖ . ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻫﻢ ﺩﺭ مناطق لُر نشین ایران (موطن من - نگارنده ی وبلاگ) و ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ « ﻗﺒﺾ » ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺍﺳﺖ .
ﺍﻃﻼﻕ : ﺭﻭﺍﻧﯽ ﺷﮑﻢ، رها کردن.
